تعریف وتمجیدها ما رو غافل کرده!
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«تَصْفِیَةُ الْعَمَلِ أَشَدُّ مِنَ الْعَمَلِ وَ تَخْلِیصُ النِّیَّةِ مِنَ الْفَسَادِ أَشَدُّ عَلَی الْعَامِلِینَ مِنْ طُولِ الْجِهَاد»(1)
«خالص کردن عمل(درنیّت)سختر از خود عمل است وخالص کردن نیّت سختتر از مجاهده مجاهدان در طول جهاد است»
ما به صورت ذهنی به یک سری از عقاید، اعتقاد داریم و شاید جان خود را هم در خیلی از موارد برای پیاده کردن آنها به خطر بیاندازیم. ولی باید به این نکته توجه داشته باشیم که دانسته ها و عقائد ذهنی ما به هر اندازه ای که مستدل، منطقی و قوی هم باشند نهایتاً ما را به علم الیقین خواهند رساند و نهایت ظهور وفایده ه ای که برای ما دارند این است که بدن و جسم ما را برای عمل کردن به آنچه در ذهن به آن ایمان داریم به حرکت خواهند انداخت.
ولی بحث اصلی ما نیّت است ونیّت مربوط به قلب میشود و در قلب است؛ واین وضعیت قلبی ونیّت ما است که ملاک قبولی یا قبول نشدن اعمال ما و نحوه اتصال ما به پرودگار عالم خواهد بود؛ باید توجه اشت که ذهن هر قدر هم منطقی، مستدل، فلسفی، باشد باز ذهن است وبرای خود توان واندازه مشخصی دارد.
رسول اکرم(صلی الله علیه واله)
«إنما الأعمال بالنیّات...»(2)
به درستی که اعمال و کارهای انسان به نیتها وابسته است.
در واقع وبدون تعارف باید گفت که خیلی از رفتارها و اعمال امثال بنده به خاطر حفظ آبرو واحترامی است که در اجتماع از آن برخوردار هستیم یعنی اعمال خیر انجام میدهیم، در اجتماعات مؤمنین رفت وآمد داریم ولی به خاطر منافع شخصی و تأمین خواسته های خود و از طرفی جلوی ظهور خیلی از نیّات وافکار خود را میگیریم تنها به خاطر اینکه میدانیم این نیّات وتعلقات قلبی ما با اعمال وکارهای خوب و ظاهری ما منافات دارند وباعث مکدّر شدن چهره اجتماعی ما خواهند شد.
به خاطر همین مقدّمه ای که ذکر شد{وبه این دلیل که نّیتها وافکار باطنی ما یک مسأله پوشیده وپنهان از دیگران است. واز طرفی به خاطر تعریفها وتمجیدهایی که از اعمال ظاهری ما میشود، ما غالباً از اصلاح شخصیت واقعی خودکه نیّت باطنی ما گواه آن شخصیت پنهان ما است غفلت میورزیم وآنرا نادیده میگیریم و در نهایت این احترام وابروی اجتماعی، به نوعی ما را فریب میدهد}احتمال میدهم علت و فلسفه سختی ودشواریی خالص کردن "نیّت اعمال" که در حدیث شریف از امیرالؤمنین علی (علیه السلام) نقل شد همین توضیحی باشد که عرض شد.
پاورقی
1-الکافی (ط - الإسلامیة)، ج8، ص 24
2-جا مع السعادت ج 2 ص244
3-جایگاه نیت در اسلام
خواهش میکنم