همان‌گونه که بـــــندگی و عـــبادت شـــــیطان در مقابل پروردگار به دلیل عدم تواضع و سجده او در برابر حضرت آدم (ع) به باد رفت، تـــواضع انسان در برابر پروردگار هم تا زمانی که قلب انسان در برابر اولــــیـاءالله و اهـل ولایت مـــتواضع نشود، مـــعنی پیدا نمی‌کند و توهّم است.

 به عبارت ســاده‌تر تـــواضع و احــترام قلبی در مقابل اولیاء‌الله همان تـــواضع در مقابل پروردگار و قرار گرفتن در مسیر ولایت است که انسان را رفعت مــقام مـی‌دهد.

 امام صادق(ع)
 لَا أَقَامَ اللَّهُ عِیسَی ابْنَ مَرْیَمَ آیَةً لِلْعَالَمِینَ إِلَّا بِالْخُضُوعِ لِعَلِیٍّ(ع)
خداوند عیسی را نشانه‌ی قدرت خود برای جهانیان قرار نداد مگر با تواضع و فروتنی در برابر امیرالمومنین علی (ع)
 بحار الانوار علامه مجلسی(ره)، ج26، ص294، ح56

به قلم استاد حکیـمی

امیرالمؤمنین‌علی_{(علیه‌السلام)}
«أَشْرَفُ الْخَلَائِقِ التَّوَاضُعُ وَ الْحِلْمُ وَ لِینُ الْجَانِبِ»₍₁₎
«شریف ترین اخلاق، تواضع، بردباری و نرم خویی است»

هر شغل و سمتی که در بیرون از خانه داریم و هر مقام و منزلتی که اطرافیانمان برای ما قائل هستند برای ما و زندگی خارج از خانه ماست و وقتی وارد خانه می‌شویم باید به یک همسر و پدر و یا حتّی مادر متواضع که توالت تمییز می‌کند و فرزندانش بر روی او خر سواری می‌کنند تبدیل شویم.

وقتی اینگونه زندگی را فهمیدیم و رفتارمان با همسرمان بر اساس تواضع و صمیمیت رقم خورد، شاید از عشق و علاقه تجربه و خاطره متفاوتی و جدیدی برای ما رقم بخورد و نگاه ما در مورد کلام گهربار امیرالمؤمنین‌علی_{(علیه‌السلام)} در مورد تواضع نگاهی متفاوت شود.

1-عیون الحکم و المواعظ(لیثی) ص 115 ، ح 2555

درخت تواضع
یکی از خصلت های زیبای انسانی که می تواند در زندگی مشترک بسیار تاثیر گذار باشد #تواضع است، تواضع یعنی انسان از انجام دادن کارهای به ظاهر کوچک شرم نکند و خود را از دیگران بزرگتر نبیند.

امام باقرعلیه السلام در تعریف تواضع اینگونه فرموده اند: التَّواضُعُ الرِّضا بِالمَجلِسِ دُونَ شَرَفِهِ، وأن تُسَلِّمَ علی‏ مَن لَقِیتَ، وأن تَترُکَ المِراءَ وإن کُنتَ مُحِقّا( ) تواضع یعنی انسان در مجلس به جایگاه کم راضی باشد و به هرکس که برخورد کرد سلام کنند و جدال و بگو مگو را ترک کند اگرچه حق با او باشد. بنابراین اگر زن و مرد متواضع باشند بسیاری از بگومگوها ریشه کن می شود زیرا به فرموده امام باقر علیه السلام انسان فروتن جدال را ترک می کند حتی جایی که حق با اوست.


تواضع یک درخت است که اگر در وجود زن و مرد ریشه بگیرد میوه های آن در زندگی مشترک نمایان شده و خود و دیگران از ثمرات آن بهره مند می شوند. در حدیث شریفی از امام علی علیه السلام آمده : ثَمَرَةُ التَّواضُعِ المَحَبّةُ، ثَمَرَةُ الکِبرِ المَسَبَّه(۲) یعنی میوه تواضع،‌ #محبت و میوه #تکبر، ناسزا شنیدن است . با این حساب فایده دیگری که زن و مرد از تواضع می برند این است که محبت بین آن دو فزونی می گیرد. اگر زن خود را از شوهرش بالاتر نبیند در رفتار و گفتارش تاثیر دارد مثلا به او دستور نمی دهد، او را با #ادب صدا می زند و احترام او را حفظ می کند و همینطور مردی که زنش را کوچک نبیند، با او اینگونه رفتار می کند و این رفتارها محبت را در دل دوطرف عمیق می کند.


در روایت دیگر از امیرالمومنین علیه السلام آمده : بِخَفضِ الجَناحِ تَنتَظِمُ الامورُ(۳) یعنی با تواضع و #فروتنی امور #منظم و منضبط می شوند . با این روایت معلوم می شود تواضع می تواند به #نظم و #آرامش خانه نیز کمک کند . به عنوان مثال اگر زن خانه دار بر اثر کسالت برخی کارهای منزل را انجام نداده باشد، اگر شوهر متواضع باشد، بدون دعوا و درگیری آنها را انجام می دهد و همین مسئله باعث می شود نظم خانه حفظ شود. 
#همسرداری
(۱): میزان الحکمة ؛ ج‏13-عربی ؛ ص215
(۲) :میزان الحکمة ؛ ج‏13-عربی ؛ ص220
(۳)میزان الحکمة ؛ ج‏13-عربی ؛ ص221