علامه طباطبایی(ره)
ﻫﯿﭻ ﮐﺲ ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﯼ ﺍﺯ ﻣﻌﻨﻮﯾﺖ ﻧﺮﺳﯿﺪ، ﻣﮕﺮ ﺩﺭ ﺣﺮﻡ ﻣﻄﻬﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﯿﻦ علیه السلام ‏ ﻭ ﯾﺎ ﺩﺭ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺁﻥ ،این کتیبه‏ های سیاه که بر در و دیوار حسینیه و محل عزاداری نصب کرده‏ اند، ما را شفاعت می‏کنند ...

امام باقر(علیه السلام)

«یَا بُنَیَّ اصْبِرْ عَلَى‏ الْحَقِ‏ وَ إِنْ کَانَ مُرّا»₍₁₎

«ای پسرم بر حق صبر کن هرچند تلخ باشد»

در ادامه بحث قبلی در مورد حدیث شریف

...حالا در مرحله دوم وقتی تعریف ما از حق روشن شد به راحتی میتوان با بیان یک مقدمه  به علت توصیه حضرت به صبر پی برد.

امام باقر(علیه السلام)

«یَا بُنَیَّ اصْبِرْ عَلَى‏ الْحَقِ‏ وَ إِنْ کَانَ مُرّا»₍₁₎

«ای پسرم بر حق صبر کن هرچند تلخ باشد»

از حدیث شریف دو حالت قابل تصور است.

الف-از آنجایی که حضرت توصیه به صبر بر حق میکنند میشود فهمید که بی صبری و نداشتن استقامت در مقابل حق هم قابل تصور است.

امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)

«الْحَقُ‏ أَوْسَعُ‏ الْأَشْیَاءِ فِی التَّوَاصُفِ وَ أَضْیَقُهَا فِی التَّنَاصُف‏»₍₁₎

«حق گسترده ترین چیزها در تعریف و تنگترین چیزها در عمل است»

برای حل معمای حدیث شریف کافی است که به کتابها ورساله هایی که درباره حق و حقوق "اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، فردی ، خانوادگی، تحصیلی و...."

رسول اکرم(صلی الله علیه وآله)

«أَیُّمَا امْرَأَةٍ أَدْخَلَتْ عَلَى‏ زَوْجِهَا فِی‏ أَمْرِ النَّفَقَةِ وَ کَلَّفَتْهُ مَا لَا یُطِیقُ لَا یَقْبَلُ اللَّهُ مِنْهَا صَرْفاً وَ لَا عَدْلًا إِلَّا أَنْ تَتُوبَ وَ تَرْجِع‏»₍₁₎

«هر زنی که در امور زندگی، با شوهرش مدارا نکند وهزینه های سنگینی برهمسرش تحمیل کند، تا وقتی که از این راه باز نگشته وتوبه نکرده، خداوند هیچ فضل وببخشی وکارعبادی او را قبول نخواهد کرد»

امام صادق(علیه السلام)

« فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى یَقُولُ‏ لِلْعَبْدِ یَوْمَ‏ الْقِیَامَةِ أَ کُنْتَ عَالِماً فَإِنْ قَالَ نَعَمْ قَالَ لَهُ أَ فَلَا عَمِلْتَ بِمَا عَلِمْتَ وَ إِنْ قَالَ کُنْتُ جَاهِلًا قَالَ لَهُ أَ فَلَا تَعَلَّمْتَ حَتَّى تَعْمَلَ فَیَخْصِمُهُ وَ ذَلِکَ الْحُجَّةُ الْبَالِغَة»

«خداوند متعال در روز قیامت به بنده اش میفرماید: ای بنده من آیا علم داشتی؟(علم به واجبات ومحرمات شرعی) اگر پاسخ دهد آری، میگوید چرا به آنچه میدانستی عمل نکردی. اگر پاسخ دهد نه، میگوید چرا یاد نگرفتی تا عمل کنی»

رسول اکرم(صلی الله علیه وآله)

«قَوْلُ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فِیهَا شِفَاءٌ مِنْ تِسْعَةٍ وَ تِسْعِینَ دَاءً أَدْنَاهَا الْهَمُّ.»₍₁₎

«گفتن(ذکر) "لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ"برای نود ونه مرض شفاء است وکمترین آن مرضها غم واندوه است»

غالب امراض روحی مثل، افسردگی، ترس، غم وغصه، دلهره و..... محصول بی اعتنایی ما و یا نداشتن اطمینان قلبی به قدرت وعظمت پروردگار عالم در اداره امور زندگی ما است.

امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)

«جِمَاعُ‏ الْخَیْرِ فِی الْعَمَلِ بِمَا یَبْقَى وَ الِاسْتِهَانَةِ بِمَا یَفْنَى»‏₍₁₎

«جمع کردن خیر در عمل کردن است به آن چه باقى می‏ماند، و خوار شمردن آنچه فانى میشود »

در متن حدیث نکته ای به ذهنم رسید که خالی از لطف نیست اجمالاً اشاره ای به آن داشته باشیم.

حضرت علی_{(علیه السلام)}

«الطَّلَاقَةُ شِیمَةُ الْحُر»₍₁₎

«گشاده رویی خصلت آزاد مردان است»

1-طلاقة: گشاده رویی_،فصاحت وبلاغت در سخن₍₂₎

2-شیمة: عادت، خوى، خُلق، طبیعت‏ ₍₃₎

3-حرّ:مرد آزاد ₍₄₎

خیلی وقتها پیش می آید که کاری را تقریبا هر روز انجام میدهیم و کار برای ما حالت تکراری وخیلی ساده ای پیدا کرده ولی درعین حال بعضاً دچار تردیدهایی میشویم

مثلاً وضو گرفتن را در نظر بگیرید؛ آیا تا به حال فکر کرده بودید در وضوء گرفتن هنگام شستن صورت ودست ها نکاتی و محدودیت هایی وجود دارد ودر عین حال هر شستنی مورد قبول نیست!

امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)

«إِنَّ دِینَ اللَّهِ لَا یُعْرَفُ‏ بِالرِّجَالِ‏ بَلْ بِآیَةِ الْحَقِّ فَاعْرِفِ الْحَقَّ تَعْرِفْ أَهْلَه‏»₍₁₎

«دین خدا بوسیله مردم شناخته نمیشود بلکه بوسیله آیه حق شناخته میشود؛ حق رابشناس در نتیجه اهلش را هم خواهی شناخت»

هنگامی که "آب نباشد- دسترسی به آب نداشته باشیم- آب برای ما ضرر داشته باشد- بدن یا لباسمان نجس باشد وتنها به مقداری آب داشته باشیم که بتوانیم نجاست را برطرف کنیم" باید به جای وضوء یا غسل تیمم کنیم.₍₁₎

ما درمجموعه چند مطلب سلسله مند که تکمیل کننده هم هستند و نوشته پیشرو اولین قسمت از این سلسله مباحث است  سعی بر آن داریم تا به طور تفصیلی بحثی پیرامون اهمیت وتأثیر عدل ومساوات در تربیت فرزندان داشته باشیم،

دروغ گفتن یکی از کارهای بسیار زشت است که هر انسانی از این که به او دروغ بگویند و وقت و تفکرات او را با دروغ تحت تاثیر قرار بدهند خیلی ناراحت میشود و این زشتی غیر قابل انکار است.

امام باقر(علیه السلام)

«بِئسَ العَبد عبد له طمعُ یقوده؛ وبئس العبد عبد له رغبة تذلّه»₍₁₎

«چه بد بنده ای است بنده ای که طمع او را میکشاند وچه بد بنده ای است بنده ای که میل ورغبت او را خوار میکند»

1-قود:کشیدن₍₂₎

امام صادق(علیه السلام)

« الَّذِی یُثْبِتُهُ‏(الایمان) فِیهِ‏ الْوَرَعُ‏ وَ الَّذِی یُخْرِجُهُ مِنْهُ الطَّمَع‏»

«آنچه (ایمان) را در عبد استوار میکند ورع است وآنچه ایمان را از عبد بیرون میبرد طمع است»₍₁₎

1-ایمان: تسلیم توأم با اطمینان خاطر.₍₂₎

2-ورع: انسان متقی کسی است که از گناه بپرهیزد،

متأسفانه تفکری انحرافی در بین بیشتر مردم رواج دارد به این مضمون  که «خداوند مهربان است و احتیاجی به اعمال ما ندارد» وهمین نوع  تفکرات  باعث میشود که ما در انجام خیلی از وظایف خود کوتاهی کنیم و دچار مریضیه سستی وبی خیالی شویم.

درست است خداوند مهربان است

امیرالومنین علی _{(علیه السلام)}

«اطلبوا الحاجات‏ بعزة الأنفس فإن بید الله قضاءها»₍₁₎

نیازهایتان را با عزت نفس درخواست کنید، چرا که برآورده شدن آنها دست خداست.

روایت شریف بالا بوی توحید میدهد، بوی خدا میدهد، بوی جدا شدن از این عالم دنیای فانی، این دنیای پست،  که انسان برای زندگی کردن درآن  وبه دست آوردن یک لقمه نان باید به کس وناکس رو بیاندازد و سر خم کند ومدارا کند.

هنگامی که «تکبیر الاحرام»₍₁₎ میگوییم ونماز را شروع میکنیم تاآخر نماز وتا وقتی که نماز تمام بشود بعضی کارها را نباید انجام دهیم واگر انجام دهیم نماز باطل میشود وباید از اول نماز بخوانیم؛ یکی از این کارها حرف زدن بصورت عمدی وآگاهانه  است که در متن زیر تفصیل آن را با هم میخوانیم.

رسول اکرم_{(صلی الله علیه وآله)}:

«الصلاة معراج‏ المؤمن‏»₍₁₎ «نماز، معراج مؤمن است»

عبادت ها ونمازهای واجبی که ما روزانه آنها را در پنج نوبت میخوانیم احکام وآداب واسراری دارند که بحث وشرح هر قسمتی را عده ای از علماء اسلام بر عهده گرفته اند وعمر خود را صرف آن نموده اند.

مثلاً شهید اول _{(قدس سره)} احکام واجب نماز را در یک کتاب به نام «الفیه» نوشت و آداب مستحبی آن را که تقریباً بالغ بر سه هزار توصیه میباشد در کتاب دیگری به نام «نفلیّه» جمع آوری نمود.

 منظور از سوره یعنی سوره دوم در نماز های واجب؛ در هر نماز واجبی در رکعت اول ودوم یک حمد میخوانیم وبعد از حمد یک سوره کوتاه دیگر که غالباً مردم سوره توحید(بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ/ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ/اللَّهُ الصَّمَدُ/لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ/وَ لَمْ یَکُن لَّهُ کُفُوًا أَحَدُ) میخوانند.

در موارد زیر اجازه داریم سوره دوم را در نمازها نخوانیم.

امام هادی(علیه السلام)

«إن‏ الحرام‏ لا ینمی‏ و إن نمى لا یبارک له فیه و ما أنفقه لم یؤجر علیه و ما خلفه کان زاده إلى النار»(1)

مال حرام زیاد نمیشود، اگر هم زیاد شود برای انسان برکت ندارد؛ در برابر آنچه انفاق میکند به او پاداش نمیدهند؛ وآنچه از خود به جا گذاشته توشه او به سوی جهنم است.

بدون تعارف و کاملاً روشن است که دنیا طلبی وحرص انسان را به بدبختی میکشاند.(2)

رسول اکرم(صلی الله علیه وآله)
«از خود حساب بکشید پیش از آنکه به حساب شما برسند واعمال خود را وزن کنید پیش از آنکه آنها را بسنجند وبرای روز قیامت خویشتن را آماده کنید»
وسائل الشیعه ج۱۶
شاید وقتی حرف از بندگی خدا ومعنویت به میان می آید ذهن غالب مردم یاد عبادت ها ونماز های طولانی وذکر گفتن با تسبیح بیافتد.

شاید بعضی ها بگویند
1_ که گناه کردن هم لذت دارد و هم آسانتر است.
2_یا بگویند میخواهم گناه نکنم ولی نمیتوانم.
3_و....
در مورد اشخاص اول:
پیشنهاد میکنیم اگر شما دنبال لذت هستید ولذت گناه کردن هم بارها چشیده اید وناراحت هم نیستید.

به شما بانوان گرامی توصیه میکنیم که از تعریف سایر خانم ها در نزد شوهرانتان پرهیز کنید_البته نه به این معنی که از سایر زنان بد گویی کنید_تنها از زیبایی ها وزینت های سایر زنان برای شوهرانتان تعریف نکنید
چرا که این کار میتواند آثار شوم و مخربی بر روی مردان بگذارد.
خیلی واضح است که شما با تعریف از زیبایی های زنان دیگر شوهرانتان را به دیدن آنها تحریک میکنید ودر بعضی موارد ممکن است پیامدهای غیر اخلاقی دیگری به دنبال داشته باشد.

امام علی علیه(علیه السلام)

«مَنِ اقتَصَدَ فی الغِنى والفَقرِ فَقَدِ استَعَدَّ لِنَوائِبِ الدَّهرِ»(1)
هر که در توان‏گرى و تهیدستى میانه ‏رو باشد، براى [مقابله با]حوادث روزگار آماد شده است.

میانه روی، قناعت، اقتصای بودن، تدبر در امور، اینها همه ویژگی هایی هستند که بدون شک هر کس به موفقیت رسید خالی از این ویژگی ها نبود؛

شاید اگر اینگونه بگوییم بهتر باشد که هر کس به اندازه ای که این روحیات و ویژگی ها را داشت، به همان اندازه در زندگی موفق بود.

بدون شک یکی از نیازهای مهم واساسی برای موفقیت وبه نتیجه رساندن امور، آرامش ذهن است.

 چرا که طی مسیر موفقیت پر است از موانع ومشکلاتی که گذر از آنها ورسیدن به پیروزی جز با استقامت وپشتکار واز همه مهمتر بدون وجود ذهنی که راه حل های مشکلات و گره های مسیر را شناسایی کند وبرای کنار گذاشتن آنها برنامه ریزی کند، امکان پذیر نخواهد بود.

دیشب در مورد غیبت کردن فکر میکردم که واقعاً چه تفکری ویا چه انگیزه ای باعث میشود بعضی از مردم با اینکه میدانند غیبت گناه است باز مرتکب این گناه میشوند.

در مقاله ها ونوشته های مختلف علت های زیاد و قابل توجهی برای غیبت کردن نوشته بودند که به نظر بنده همه آنها درست بود،مثل

خیلی از افراد هم دوست دارند آدم معنوی باشند وهم دوست دارند در هر جمعی و هر مجلسی رفت وآمد داشته باشند ودر نظرخودشان آدم اجتماعی باشند.
اینکه انسان دوست داشته باشد روابط اجتماعی خوبی داشته باشد اصلاً چیز بدی نیست

«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْواجِکُمْ وَ أَوْلادِکُمْ عَدُوًّا لَکُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَ إِنْ تَعْفُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیم»(1)

«ای کسانی که ایمان آوردید! بعضی از همسران و فرزندان شما دشمن شمایند از آنان بر حذر باشید و اگر عفو کنید و از خطاهایشان بگذرید و بدیهایشان را ندیده بگیرید کاری خدایی کرده‏ اید چون خدای تعالی هم غفور و رحیم است»(2)

بدون شک نحوه برخورد والدین با فرزندان خود تاثیر مستقیمی روی روحیه فرزندان دارد، مخصوصاً اسمی که والدین برای فرزند خود انتخاب میکنند، وبا آن اسم کودک خود را صدا میزنند، چرا که این اسم مرتباً در گوش کودک ما تکرار خواهد شد وبدون شک معنی این اسمی هم که برای کودک خود انتخاب کرده ایم روی روحیه وخلق وخوی فرزند ما تاثیر خواهد گذاشت.