از گدا گدایی کردن، یا از خدا گدایی کردن؟

---

در دنیا قاعده این است که هر کس سهم بیشتری از مال و ثروت داشته باشد، عزیزتر و گرامی‌تر است، مخصوصاً اگر این مال و ثروتش را هم طوری در معرض دید مردم قرار دهد که چشم‌ها را خیره کند طبیعتاً جلوه وهیبت بیشتری خواهد داشت.

آرزو همچون سراب است

---

بدون شکّ برای رسیدن به هر خواسته‌ای و برای رسیدن به هر هدفی اولین قدم مطلع شدن از مشکلات و موانعی است که می‌تواند در این مسیر جلوی رو ما قرار گیرد و در مرحله دوم بستن کمر همّت و تلاش برای رسیدن و پیاده کردن اهداف و آرزوهایمان است

یاری رساندن خدا به انسانها در مسیر مبارزه با نفس

  

انسان در مبارزه با نفس خویش تنها نیست بلکه خدا و هستی نیز در این مبارزه با انسان هستند و به او یاری می رسانند یعنی خدای متعال علاوه بر این که محور اصلی تمامی دستورات دین را مبارزه با هوای نفس قرار داده و هر دستوری که بیان کرده برای این است که هوای نفس انسان را تحت تاثیر قرار دهد علاه بر آن اسباب عالم را به نحوی در کنار هم می چیند که 

دین برنامه مبارزه با نفس

برخی افراد مسلمان زاده که معرفت کاملی  به احکام و معارف دین ندارند اشکال کرده و می گویند دین اسلام خیلی سختگیرانه عمل کرده ! پس ما در این دنیا چه لذتی می توانیم ببریم ؟

این افراد هیچ معرفتی به اصل دنیا و حیات آدمی ندارند ، ایشان نمی دانند که دنیا خانه آسایش انسان نیست بلکه آسایش راحتی تماما در سرای آخرت است که خدای متعال در حدیث قدسی به داود علیه السلام  فرمود :

هر دل شکستنی که بد نیست

دل شکستن از جمله کارهایی است که در روایات بسیار از آن نهی شده و آثار وعواقب بدی برای آن بیان شده و از طرفی جبران این اتفاق و این دل شکستن آنقدر مورد اهمیّت است که خداوند قبل از همه وارد عمل شده بطوریکه

قلب مؤمن و عظمت آن

---

ازرسول اکرم_{(صلی الله علیه وآله)}
«مَنْ‏ أَحْزَنَ‏ مُؤْمِناً ثُمَّ أَعْطَاهُ الدُّنْیَا لَمْ یَکُنْ ذَلِکَ کَفَّارَتَهُ وَ لَمْ یُؤْجَرْ عَلَیْه‏»₍₁₎
«هر کس مؤمنی را اندوهگین کند سپس کل دنیا را به او بدهد، جبران اشتباهش نمیباشد و پاداشی بر کارش نمیبیند»
ارزش مؤمن در واقع به ارزش قلبی است که در سینه آن مؤمن وجود دارد، به ارزش قلبی است که در آن قلب شوق وشور خدا و ولایت وجود دارد.

مؤمن به میل خانواده غذا میخورد

---

رسول اکرم_{(صلی الله علیه واله)}
«الْمُؤْمِنُ‏ یَأْکُلُ‏ بِشَهْوَةِ أَهْلِهِ»₍₁₎
«مؤمن با توجه به میل خانواده اش غذا میخورد»
درست است که یکی از خصلت ها وخصوصیات مؤمن استواری و مستحکم بودن در برابر خواسته های غیر شرعی و مخالف رضای پروردگار است که از طرف اطرافیان او و حتی شاید خانواده اش

طرف حساب ما خداست نه شما

---

امام صادق_{(علیه السلام)}
«مَنْ‏ أَتَاهُ‏ أَخُوهُ‏ الْمُسْلِمُ‏ فَأَکْرَمَهُ فَإِنَّمَا أَکْرَمَ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ»₍₁₎
«کسی که برادر مسلمانش نزدش آید و وی را گرامیش دارد، در حقیقت خدای متعال را گرامی داشته است»
جدای از اخلاق ورفتار اجتماعی و جدای از ادب واحترامی که هر کدام از ما در روابط روزانه خود در برخورد با دیگران باید رعایت کنیم، اگر کمی دقت کنیم

داشتن نیّت خیر لازم است ولی کافی نیست.

---

امیرالمؤمنین علی_{(علیه السلام)}
«مَنْ‏ وَعَظَ أَخَاهُ‏ سِرّاً فَقَدْ زَانَهُ وَ مَنْ وَعَظَهُ عَلَانِیَةً فَقَدْ شَانَهُ»₍₁₎
«هر کس برادرش را پنهانی اندرز دهد او را آراسته وهر کس او را آشکارا اندرز دهد خوارش کرده»
مسلم است که داشتن یک اخلاق خوب ورعایت هر چه بیشتر آداب ورفتار اجتماعی مخصوصاً مسائل اخلاقی چقدر میتواند روی شخصیت وروابط اجتماعی یکنفر مؤثر باشد.

میشه بیشتر هم دقت کرد

---

امیرالمؤمنین علی_{(علیه السلام)}
«مَنِ‏ اتَّخَذَ أَخاً مِنْ غَیْرِ اخْتِبَارٍ أَلْجَأَهُ الِاضْطِرَارُ إِلَی مُرَافَقَةِ الْأَشْرَار»₍₁₎
«هرکس بدون آزمایش دوستی برای خود انتخاب کند، به ناچار به رابطه با بدان گرفتار خواهد شد»
اگر قرار باشد هر کسی که جلوی راه ما پیدا شد، بدون اینکه اخلاق و رفتار او را بسنجیم وبه صِرف اینکه انسان خوش اخلاقی بود

بدترین همنشین

---

سئل امیرالمؤمنین علی_{(علیه السلام)}
«فَأَیُّ صَاحِبٍ لَکَ شَرٌّ قَالَ الْمُزَیِّنُ‏ لَکَ‏ مَعْصِیَةَ اللَّه‏»
«از امیرالمؤمنین علی_{(علیه السلام)}سؤال شد بدترین همنشین چه کسی است؟فرمودند آنکه معصیت خدا را در نظرت زیبا جلوه دهد.»
اگر قبول داشته باشیم که انبیاء فرستادگان خدا برای ما هستند

واقعاً چه فایده ای دارد؟

---

امام صادق_{(علیه السلام)}
«أَحَبُ‏ إِخْوَانِی‏ إِلَیَ‏ مَنْ أَهْدَی إِلَیَّ عُیُوبِی»₍₁₎
«دوست داشتنی ترین دوست وبرادرم کسی است که عیبهایم را به من هدیه کند»
یک رابطه دوستانه خوب و سازنده وقتی رقم میخورد که در اولین درجه این رابطه برای ما فایده ها و منافع تربیتی خوبی

دوستی هم قواعدی دارد

---

امیرالمؤمنین علی_{(علیه السلام)}
«لَا تُؤَاخِ مَنْ یَسْتُرُ مَنَاقِبَکَ وَ یَنْشُرُ مَثَالِبَکَ»₍₁₎
«با کسی که خوبیهایت را میپوشاند وعیبهایت را آشکار میکند دوستی مکن»
اگر قرار باشد اسم دوست روی کسی گذاشت ورابطه دوستانه با کسی داشت در درجه اول اولین چیزی که در این رابطه باید مد نظر گرفته شود این است که

راه رسیدن به حیات طیبه ابدی

 



وقتی انسان به حیات انبیاء و اولیاء الهی می نگرد متوجه می شود غیر از حیات مادی ظاهری،حیات دومی نیز وجود دارد که باید به آن رسیده و از آن بهره مند شود .

برای توجه دادن به این حیات و فهماندن راه رسیدن به آن تمثیل به حیات کرم ابریشم زده و گفته اند :

انبیاء و اولیاء الهی،مفسّرین حیات انسانی

 

انبیاء و اولیاء الهی نه تنها با کلام و برنامه های عملی خویش بشر را برای تفسیر حیات انسانی یاری می کنند بلکه زندگی ایشان نیز حیات حقیقی انسان را تفسیر کرده و می فهماند که روح و سرّ آن چیست.

اگر آن­ها نبودند، نمی­دانستیم که سرّ حیات انسان چیست و انسان را در حد حیوان تنزل داده و همان توقعی که از حیات حیوانی داشتیم، از بشر نیز همان را 

صمیمی باش ولی ساده نباش.

---

امام صادق_{(علیه السلام)}
«لَا تُطْلِعْ‏ صَدِیقَکَ‏ مِنْ سِرِّکَ إِلَّا عَلَی مَا لَوِ اطَّلَعَ عَلَیْهِ عَدُوُّکَ لَمْ یَضُرَّکَ فَإِنَّ الصَّدِیقَ قَدْ یَکُونُ عَدُوَّکَ یَوْما»₍₁₎
«دوستت را از اسراری که اگر آن اسرار به دست دشمنت بود میتوانست بوسیله آنها به تو ضرر بزند مطلع نکن، چرا که گاهی اوقات دوستان نیز دشمن میشوند»
دوست بودن، دوست داشتن، محبت ورزیدن، اجتماعی بودن، و در نهایت یک انسان خوش اخلاق و مهربان بودن

طمع انسان ثروتمند را فقیر میکند

---

امام صادق_{(علیه السلام)}
«مَنْ أَصْبَحَ وَ أَمْسَی وَ الدُّنْیَا أَکْبَرُ هَمِّهِ جَعَلَ اللَّهُ الْفَقْرَ بَیْنَ عَیْنَیْهِ وَ شَتَّتَ عَلَیْهِ أَمْرَهُ وَ لَمْ یَنَلْ مِنَ الدُّنْیَا إِلَّا مَا قُسِّمَ لَهُ»₍₁₎
«هر کس شب و روزش را سپری کند در حالی که بیشترین دغدغه و همّ وغمّش دنیا باشد، خداوند نیز فقر رادائماً در جلوی چشمانش قرار خواهد دادو(ذهنش) را نیز پریشان خواهد کرد و در دنیا نیز او را به چیزی بیش از قسمتش نخواهد رساند»

توجه به انسان کامل کشتزار انسانیت !

در عالم هستی حقائقی اسرار آمیز و رمز آلود وجود دارد! که با آنها می توان به بزرگترین گنج های عالم هستی دست یافت ؛ تنها باید از پوسته خاکی غفلت های نفسانی سر بر آورده و در پی حقیقت باشیم تا به درک و شعور کافی رسیده و راه سعادت را بیابیم .همه انسانها  باید این حقائق را کشف نموده و مطابق با آنها عمل کنند تا از فوائدشان بهره­ برده و بتوانند انسان شوند. این امر شدنی است !

راه اصلی انسان شدن 

قلب سالم میخواهد

---

امیرالمومنین علی_{(علیه السلام)}
«کُلُّ شَیْ‏ءٍ مِنَ الْآخِرَةِ عِیَانُهُ أَعْظَمُ مِنْ سَمَاعِه»₍₁₎
«هرچیزی که مربوط به آخرت شود دیدنش بزرگتر وجذابتر از شنیدنش است»
یک نکته ای در این حدیث شریف وجود دارد که شاید بیانش خالی از لطف نباشد وآن این است که برای درک دیدنی ها

چگونه عالَم خود را آباد کنیم ؟

 

افراد بسیاری در عالم هستند که فکر می کنند آبادی حقیقی در گرو  ثروت مند بودن است اما غافل اند از این که آبادی این عالم به آبادی مزرعه­ ی وجود انسان است نه به ساختن برج های سر به فلک کشیده و شهر سازی و ... . آبادی عالم انسانی به آبادی دل اوست و این امر جز به طاعت الهی میسر نمی شود و ترک طاعت نیز موجب ویرانی او می شود ، امام امام سجاد علیه السلام در صلوات شعبانیه فرمود :

تاثیر مراقبه و محاسبه نفس در اصلاح امور

 

یکی ازملزومات تهذیب اخلاق و اصلاح امور حیات آدمی محاسبه و مراقبه می باشد ، مراقبه عبارت است از کشیک نفس کشیدن به منظور این که کار ناشایستی از او سر نزند و محاسبه عبارت است از حساب  و کتاب کشیدن از نفس به عبارت دیگر ارزیابی نفس را محاسبه و پاسبانی از او را مراقبه می گویند .

برخی با خود می گویند این که ما

راه بهشت شدن !

 

امیال و خواسته­ های درونی انسان اصلی ترین عامل به حرکت در آوردن او برای کار و تلاش هستند ، و حاصلی که بدست می آورد در راستای همان امیال و خواسته هاست ، به عبارت دقیق تر می توان گفت ویژگی نفس ناطقه مجرد انسان این است که به هر چیزی توجه داشته باشد با آن سنخیت پیدا می کند ، لذا انسان به هر چیزی نظر قلبی داشته باشد حقیقت وجودش همان 

مبارزه با هوای نفسانی راه فتح تمام قله های بزرگی

 

اگر می خواهیم به همه خیرهای عالم هستی یک جا دست پیدا کنیم و لذت همه نعمت های بهشتی را درهمین دنیا تجربه کنیم تنها راهش این است که

پیوند با شهدای کربلا !

عالم هستی قربانگاهی برای موجودات است ! تمام موجودات روزی به وجود آمده و صورت ظاهری مخصوصی به خود می گیرند و در آخر نیز آن شکل وصورت ظاهری را از دست داده و در چرخه عالم هستی قرار می گیرند ، حال برخی موجودات مانند گیاهان و جمادات به اقتضاء خلقتشان در عالم هستی بعد از مدتی به چرخه طبیعت بر می گردند تا مواد اولیه نظم طبیعی را تامین کنند ، اما برخی موجودات فرا مادی

یکی ازشباهت ها وتفاوت های اصحاب اما زمان(عج) بااصحاب ابا عبدالله الحسین(علیه السلام)

---

امام سجاد_{(علیه السلام)}
«کسی بر _امامت او (امام مهدی-عج)_ ثابت نمی ماند مگر آنکه یقینش قوی وشناختش درست باشد»₍₁₎
به نظر میرسد حدیث بالا به طور غیر مستقیم نشانگر مطلبی مهم وقابل تأمل از کیفیت ومقامات بالای اصحاب امام زمان_{(عجل الله تعالی فرجه الشریف)}است،

آیا تا به حال حدیث حاضرِ غایب، شنیده ای؟

---

دراینکه ما یتیم هستیم، بیچاره هستیم، ولی ظاهراً این را نمیفهمیم جای هیچ شکی نیست، ودر اینکه علت این یتیمی نبودن مولایمان و سرورمان است باز هم جای هیچ شکی نیست، وهمچنین در اینکه علّت این یتیمی وبیچارگی، ناتوانایی ما از تحمل دستورات و سیره ائمه اطهار_{(علیه السلام)}است باز هم جای هیچ شکی نیست، چون بدون شک اگر امام در بین ما حاضر میشد ما هم همان کاری را میکردیم که امّت ائمه قبل ازما با ائمه(علیم السلام) کردند₍₁₎،

امان از بی لیاقتی ما که نمی بینیم ونمی فهمیم.

---

امروز ما ولادت آقایی، مولایی، سروری وعزیزی رو جشن گرفتیم که مثل ما در این دنیا نفس میکشد، مثل ما دربین بازارها وکوچه های شهر رفت وآمد دارد، در مجالس ما شرکت میکند، روی فرش هایی پا میگذارند که ما هم در روی آن فرش ها پا میگذاریم؛ ولی به اراده پروردگار از دیده ها پنهان هستند، حاضر هستند ولی غائب هستند،₍₁₎ دربین ما هستند ولی دیده نمیشوند، از احوال ما خبر دارند، مطلع هستند₍₂₎

عالم آخرت در حد تصور نیست.

---

امیرالمومنین علی_{(علیه السلام)}
«کُلُّ شَیْ‏ءٍ مِنَ الْآخِرَةِ عِیَانُهُ أَعْظَمُ مِنْ سَمَاعِه»₍₁₎
«هر چیزی که مربوط به آخرت شود دیدنش بزرگتر وجذابتر از شنیدنش است»
قوه تفکر وخیال، قوی ترین ومنحصر به فرد ترین نعمتی است که در اختیار انسان برای زندگی در این دنیا گذاشته شده است.
در واقع این دو قوه موجود در انسان آنقدر قدرتمند هستند که به راحتی میتوانند تعیین کنند که آیا باید از آنچه که با چشم دیده شده است.

از خیالات تا واقعیات

---

امیرالمومنین علی_{(علیه السلام)}
«کُلُّ شَیْ‏ءٍ مِنَ الدُّنْیَا سَمَاعُهُ‏ أَعْظَمُ مِنْ عِیَانِهِ»₍₁₎
«هر چیزی در دنیا،‏ شنیدنش بزرگتر وجذاب تر از دیدنش است»
احتمالاً منظور حضرت وهمچنین حکمتی که باعث میشود لمس کردن ودرک زیبایی ها ولذت های جاری در دنیا غالباً متفاوت ودر خیلی از موارد کمتر از زیباییها ولذت هایی باشد که در شنیدن وحتی فکروخیال کردن به آنها وجود دارد؛

شهید شدن در راه خدا با اصلاح اخلاق

---

شهادت یعنی کشته شدن در راه خدا ،و کشته شدن در راه خدا فقط به ریخته شدن خون از رگ های انسان نیست . اگر هنگامی که در دو راهی هواهای نفسانی  و اراده خدا قرار گرفتیم به عشق وصال جمال دلربای الهی هوای نفس خود را زیر پا گذاشته و با تبعیت از دستورات الهی آن را کشتیم در این هنگام ما نیز شهید خواهیم بود.

جز خدا را بندگی حیف است حیف

---

امیرالمؤمنین علی_{(علیه السلام)}
«عَلَیْکَ بِالْآخِرَةِ تَأْتِکَ‏ الدُّنْیَا صَاغِرَةً»₍₁₎
«بر تو باد مراقبت از آخرتت چرا که در این صورت دنیا ذلیلانه پیش تو خواهد آمد»
خاصیت دنیا و دنیا طلبی این است که اگر بخواهی بدستش بیاوری چاره ای نداری که کمرت را در مقابل هر کسی که پستی،

مدت عمر انسان به اعمالش هم بستگی دارد.

---

امام صادق_{(علیه السلام)}
«یَعِیشُ النَّاسُ بِإِحْسَانِهِمْ أَکْثَرَ مِمَّا یَعِیشُونَ بِأَعْمَارِهِمْ وَ یَمُوتُونَ بِذُنُوبِهِمْ أَکْثَرَ مِمَّا یَمُوتُونَ بِآجَالِهِمْ»₍₁₎
«مدت زندگی مردم بیشتر با احسان و نیکوکاریشان تعیین میشود تا با عمر مقدر شده آنها؛ ومرگ آنها بر اثر گناهانشان نیز بیش تر است از مرگ آنها به دلیل رسیدن اجلشان است»

انصاف عمومیه ولی ایثار خصوصی.

---

امیرالمومنین علی_{(علیه السلام)}
«عَامِلْ‏ سَائِرَ النَّاسِ‏ بِالْإِنْصَافِ وَ عَامِلِ الْمُؤْمِنِینَ بِالْإِیثَار»₍₁₎
«کار(معاشرت، تجارت) کن با مردم بر اساس انصاف و با مؤمنین (علاوه بر انصاف) با ایثار (نیز) کار(معاشرت،تجارت) کن»
پروردگار متعال انسان را موجودی اجتماعی خلق کرده که بدون داشتن روابط اجتماعی نمیتواند به راحتی زندگی کند و نیازهای مادی ومعنوی خود را بدست بیاورد.

تعریف وتمجیدها ما رو غافل کرده!

---

امام صادق_{(علیه السلام)}
«مَنْ طَلَبَ رَضِیَ النَّاسِ بِسَخَطِ اللَّهِ وَکَلَهُ اللَّهُ إِلَی النَّاسِ»₍₁₎
هر کس خوشنودی مردم را بطلبد هر چند به قیمت خشم خداوند، خداوند او را به مردم وامیگذارد.
اگر بخواهیم بدون مقدمه وارد بحث شویم و شرحی کوتاهی برای این حدیث شریف بنویسیم باید انگشت اشاره خود را مستقیماً به سوی کسانی دراز کنیم

هر اخلاقی که اخلاق نیست.

---

امام صادق_{(علیه السلام)}
«قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَی الصَّادِقِ ع فَقَالَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ- أَخْبِرْنِی عَنْ‏ مَکَارِمِ‏ الْأَخْلَاقِ‏ فَقَالَ الْعَفْوُ عَمَّنْ ظَلَمَکَ وَ صِلَةُ مَنْ قَطَعَکَ وَ إِعْطَاءُ مَنْ حَرَمَکَ وَ قَوْلُ الْحَقِّ وَ لَوْ عَلَی نَفْسِک»
«از امام صادق_{(علیه السلام)} درباره مکارم اخلاق سؤال شدفرمودند:گذشت از کسی که به تو ظلم کرده، ارتباط با کسی که با تو بریده، عطا به آنکه تو را محروم ساخته، وگفتن حق هر چند به ضرر تو باشد»

فراموشی هم خوب چیزیه

---

امام علی(ع)
«ذا صُنِعَ إلَیکَ مَعروفٌ فَاذکُرْ، إذا صَنَعتَ مَعروفا فَانْسَهُ»₍₁₎
«هر گاه به تو خوبی شد، آن را یاد آوری کن و هر گاه تو خوبی کردی، آن را از یاد ببر»
در بین کلمات این حدیث شریف ودر لا به لای سخنان امیرالمومنین علی_{(علیه السلام)} میتوان یکی از نسخه های درمان مریضی غرور وتکبّر را پیدا کرد.

هر اخلاقی که اخلاق نیست.

---

امام صادق_{(علیه السلام)}
«قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَی الصَّادِقِ ع فَقَالَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ- أَخْبِرْنِی عَنْ‏ مَکَارِمِ‏ الْأَخْلَاقِ‏ فَقَالَ الْعَفْوُ عَمَّنْ ظَلَمَکَ وَ صِلَةُ مَنْ قَطَعَکَ وَ إِعْطَاءُ مَنْ حَرَمَکَ وَ قَوْلُ الْحَقِّ وَ لَوْ عَلَی نَفْسِک»₍₁₎
«از امام صادق_{(علیه السلام)} درباره مکارم اخلاق سؤال شد، فرمودند:گذشت از کسی که به تو ظلم کرده، ارتباط با کسی که با تو بریده، عطا به آنکه تو را محروم ساخته، وگفتن حق هر چند به ضرر تو باشد»

رابطه بین اخلاق وخدایی شدن

---

رسول اکرم_{(صلی الله علیه وآله)}
«جَعَلَ اللَّهُ سُبْحانَهُ مَکارِمَ الْاخْلاقِ صِلَةً بَیْنَهُ وَبَیْنَ عِبادِهِ فَحَسْبُ احَدِکُمْ انْ یَتَمَسّکَ بِخُلُقٍ مُتَّصِلٍ بِاللَّه‏»₍₁₎
«خداوند سبحان فضائل اخلاقی را وسیله ارتباط میان خودش و بندگانش قرار داده، همین بس که هر یک از شما دست به اخلاقی بزند که او را به خدا مربوط سازد»

بدون اخلاق امکان نداره.

---

امیرالمومنین علی_{(علیه السلام)}
«لَوْ کُنَّا لانرجُو جَنَّةً وَلانَخْشی‏ نارَاً وَلاثَواباً وَلاعِقاباً لَکانَ یَنْبَغی لَنا انْ نُطالِبَ بِمَکارِمِ اْلَاخْلاقِ فَانَّها مِمَّا تَدُلُّ عَلی‏ سَبِیلِ النَّجاحِ‏»₍₁₎
«اگر ما امید و ایمانی به بهشت و ترس و وحشتی از دوزخ، و انتظار ثواب و عقابی نمی‏داشتیم، شایسته بود به سراغ فضائل اخلاقی برویم، چرا که آنها راهنمای نجات و پیروزی و موفّقیّت هستند»

بدون اخلاق امکان نداره.

---

امیرالمومنین علی_{(علیه السلام)}
«لَوْ کُنَّا لانرْجُو جَنَّةً وَلانَخْشی‏ نارَاً وَلاثَواباً وَلاعِقاباً لَکانَ یَنْبَغی لَنا انْ نُطالِبَ بِمَکارِمِ اْلَاخْلاقِ فَانَّها مِمَّا تَدُلُّ عَلی‏ سَبِیلِ النَّجاحِ‏»₍₁₎
«اگر ما امید و ایمانی به بهشت و ترس و وحشتی از دوزخ، و انتظار ثواب و عقابی نمی‏داشتیم، شایسته بود به سراغ فضائل اخلاقی برویم، چرا که آنها راهنمای نجات و پیروزی و موفّقیّت هستند»