اگر در مورد اخلاص و دوری از انگیزه‌های غیرالهی در انجام کار نیک به همین یک جمله که «بودنش خوب است» اکتفا کنیم، درست نیست؛ بلکه باید بگوییم اخلاص برای خدا اصلی‌ترین شرط قبولی اعمال نیک و صدقات ما هستند.
امیرالمؤمنین‌علی(علیه‌السلام)
«اَلْعَمَلُ کُلُه هَباءٌ الّا ما اُخْلِصَ فیه»
همه اعمال انسان بر باد فنا می‌رود جز آن عمل خالصی که برای خدا باشد.
بحث ما بر سر این نیست که مخفیانه و یا غیر مخفیانه صدقه بدهیم، هر چند که غیر مخفیانه صدقه دادن هم امتیازات خودش را دارد و می‌تواند انگیزه‌ای بشود برای دیگران و تشویق آنان به دست‌گیری و کمک به نیازمندان، بلکه بحث ما بر سر این است که به هر روشی که صدقه می‌دهیم دقت داشته بشیم تا انگیزه‌های غیر الهی را در دلمان راه ندهیم و توجّه و خلوص نیّتمان را برای خدا حفظ کنیم.
رسول‌اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌اله)
أَیُّ الصَّدَقَةِ أَفْضَلُ قَالَ جُهْدٌ مِنْ مُقِلٍّ إِلَی فَقِیرٍ فِی سِر
از حضرت پرسیدند بهترین صدقه کدام است: ایشان پاسخ دادند که بهترین صدقه ایثار شخصی تنگدست است به فقیری در نهان
کسی که خودش چیزی ندارد و تنگدست است و به کمک نیاز دارد به کمک کسی می‌رود که از خودش تنگدست‌تر است و این کار را در نهان انجام می‌دهد تا کسی خبردار نشود. طبیعتاً در چنین صحنه‌ای مشکل می‌توان اینگونه قضاوت کرد که یاری‌کننده دنبال جلب‌توجّه و دیده‌شدن است و حتّی از همین جهت دست شیطان هم برای وسوسه شخص کمک کننده بسته خواهد بود.
از جهت دیگر کسی که خودش نیاز دارد با این وجود نیاز خودش را نادیده می‌گیرد و از آن مقدار مالی که در دست دارد برای دست‌گیری از دیگری استفاده می‌کند که بدون شک وقتی کسی پشتوانه مالی برای جبران آنچه بخشیده است را ندارد پس به خدا توکّل کرده و امید به عنایت خدا بسته است.
اینکه فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) در این عالم اینقدر خوش درخشیدند، بخشی به خاطر همین بخشش و انفاق و ایثار ایشان بود، اساساً ایشان عاشق و شیدای انفاق بودند و می فرمودند:
«حُبِّبَ اِلیَّ مِنْ دُنیاکُم اِلانْفاقُ فِی سَبیلِ الله»
یعنی من به انفاق در راه خدا عشق می‌ورزم، و این دنیای شما را به خاطر انفاق دوست دارم. یعنی دوست دارم جیب‌های خود را خالی کنم، و اگر اعتبار و عزّت و آبرویی دارم خرج راحت و رفاه و آسودگی خوبان کنم.
پاورقی
۱-مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج7، ص: 214
