خـــانواده یعنی مـــجموعهای که زن و مرد بتوانند نیازهای عاطفی و جنسی و زیستی خود را در چهارچوب آن تأمین کنند و از فرزندان خود تا زمان مناسب و هنگام تشکیل خانواده در مقابل انحرافات عاطفی و جنسی و زیستی محافظت کنند.
به عــــبارتی دیگر حــفظ خـــــانواده به حفظ در و دیوار خانه نیست، بلکه به حفظ ارزشها و چــــهارچوبهای اخــــلاقی خانواده است.
رسول اکرم(صلیاللهعلیهواله)
«خِدمَةُ العِیالِ کَفّارَةٌ لِلکَبائِرِ و َتُطفى غَضَبَ الرَّبِّ، وَ مُهُورُ الحُورِ العینِ، و َتَزیدُ فِى الحَسَناتِ و َالدَّرَجاتِ»
خدمت به خانواده، کفاره گناهان کبیره و خاموش کننده خشم خداوند و مهریه حورالعین و زیاد کننده حسنات و درجات است.
جامع احادیث الشیعه/ ج۲۲ ، ص۳۰۶
به قلم استاد حکیـمی
کنار هم آمدن و جمع شدن زن و مرد بر اساس علاقه و تعهّد به زندگی بنا و زیر ساختی را شکل میدهد که بر روی اینچنین بنایی میشود نسلی را تربیت و امّتی را رستگار کرد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم فرمود:
ما بُنِیَ فِی اْلإِسلامِ بِناءٌ أَحَبُّ إِلَی اللّهِ ـ عزَّ و جلَّ ـ و أَعَزُّ مِنَ التَّزْویجِ ؛(1)
هیچ بنایی در اسلام، پایه گذاری نشده که در پیشگاه خدای عزّ و جلّ، محبوب تر و ارجمندتر از تشکیل خانواده باشد.
ساختارهای اجتماعی مختلفی برای تربیت فرزند مثل بهزیستی، مدرسه و یا کانونهای مختلف فرهنگی میتوانیم تعریف کنیم ولی به حقّ و انصاف هیچکدام جایگزین خانواده و پدر و مادر نمیشوند و حتّی بالاتر از فرزند برای تربیت و تأمین نیازهای روحی روانی و جنسی خود مرد و یا زن نیز با آنکه میتوان روشها و جایگزینهای مختلفی تعریف کرد ولی باز هیچ جایگزینی سلامت، اطمینان و آرامش خانواده را ندارند و حتّی اگر بگوییم ازدواج و خانواده دقیقاً همان نقشه مسیر و راهی است که خالق جهان پروردگار متعال در پیشروی انسان قرار داده است تا در راستای فطرت کمالخواه خود پیش برود، اشتباه نکردهایم.
ازدواج سفید چیست؟
اگر بخواهیم ازدواج سفید را به صورت ساده تعریف نماییم میتوانیم بگوییم که ازدواج سفید، شروع و تشکیل پیوند زناشویی بین یک زن و مرد بدون لحاظ چارچوب قانونی، حقوقی، شرعی و عرفی میباشد.
در واقع در ازدواج سفید زن و مرد بدون ثبت رسمی و قانونی مسئله ازدواج و بدون گذراندن آداب و رسوم مرسوم در رابطه با ازدواج رسمی، شروع زندگیشان را زیر یک سقف پایه ریزی مینمایند. طبعاً در چنین ارتباطی طرفین تعهد قانونی و شرعی نسبت به یکدیگر ندارند و نمیتوانند مدعی حق و حقوقی نسبت به یکدیگر باشند.
با این اوصاف متوجه می شویم که ازدواج سفید پدیدهای غیر قانونی، غیر رسمی و خلاف و آداب و رسوم حاکم بر جامعه می باشد و در دنباله آن، مجموعه ای از ناهنجاریهای اخلاقی و اجتماعی به بار میآید.(2)
امام صادق علیه السلام فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود:
«ما مِنْ شَیءٍ اَحَبُّ إِلیَ اللّهِ ـ عزَّوجلَّ ـ مِنْ بَیْتٍ یُعَمَّرُ فیِ اْلإِسلامِ بِالنِّکاحِ»(3)
هیچ چیز، نزد خدای عزّ و جلّ محبوب تر از خانه ای نیست که با ازدواج آباد گردد.
ازدواج سفید و یا همخانگی که جدیداً در رسانههای غیر دینی و غربگرایانه مورد بحث است و آنرا جایگزینی برای ازدواج و فرار از مشکلات و گرفتاریهای زندگی مشترک میدانند فریبی است از سوی دشمنان انسان و انسانیّت برای تأمین خواستههای شهوانی و جنسی خود و امثال خود بدون اینکه بخواهند تعّهدات یک زندگی مشترک و مسئولیت تأمین نیازهای اولیّه یک زندگی را برگردن بگیرند و از کمترین آثار اینچنین رابطهای که در آن هیچ تعهد شرعی و قانونی وجود ندارد این است که هر کدام از زن ومرد هر وقت با زن و یا مرد دیگری که جذابیّت جنسی بالاتری داشت آشنا شدند به راحتی و بدون پاسخگویی به هیچ نهاد و یا سازمانی می توانند رابطه را به راحتی قطع کنند و یا یک روز از خانه خارج شوند و دیگر برنگردند.
پاورقی
1-بحار الانوار، ج 103، ص 222
2-سایت حقوقی وکلا
3-وسائل الشیعه، ج 14، ص 5
به نظر میرسد ساعاتی در شبانهروز و یا نهایتاً چند روز یکبار ما باید زمانی داشته باشیم تا با همسرمان صحبت کنیم و حرفهایش را بشنویم و همچنین حرفهایمان را بگوییم.
یک فضای صمیمی گفتگو بین زن و شوهر برای اظهار محبّت و یا بیان گلایه و یا رفع شبهات که به شدّت بر روی شناخت ما از یکدیگر تأثیر گذار است و طبیعتاً این اتفاق به ما در بهبود نحوه گفتار و رفتارمان نیز کمک خواهد کرد.
درست است که همیشه اصل بر اصلاح و رفع مشکلات بین زن و شوهرهای جوان است و درست است که توصیه به طلاق و جدایی هیچوقت اولین گزینه هیچ مشاور و خیرخواهی نیست، ولی اینگونه هم نیست که همیشه مشکلات قابل رفع باشند و همیشه ادامه زندگی بهترین گزینه باشد هر چند که این وضعیت در بین هزار مورد، تنها یک مورد است.
گاهی بین ما و همسرمان مشکلات جدّی و قابل توجّهی وجود دارد که به سادگی نمیشود نادیده گرفته شوند و زندگی و بچّهدار شدن در چنین شرایطی و با وجود چنین مشکلاتی نه تنها به بهتر شدن وضعیت کمک نخواهد کرد بلکه شرایط را پیچیدهتر و بغرنجتر خواهد ساخت.
توکّل کردن به خداوند و در ادامه مشاوره گرفتن از مشاوران معتمد برای گرفتن تصمیماتی سرنوشتساز در چنین شرائطی بدون شک بهترین انتخاب و بهترین مسیر است.
امیرالمؤمنینعلی(علیهالسلام)
«مَن شاوَرَ الرِّجالَ شارَکَها فی عُقولِها»
«کسی که با بزرگان و صاحبنظران مشورت کند، در حقیقت او با عقل و درایت آنها مشارکت نموده است»
پاورقی
1-نهجالبلاغه، کلمه ١٥٢
فیلم نامهنویسی و داستانسرایی اتفاقی است که نویسنده در آن به راحتی میتواند با تنظیم نوع گفتگو و رفتارهای شخصیتهای داستان هر آنچه که خودش میپسندد را بدون در نظر گرفتن واقعیتها و توانمندیهای انسان به تصویر بکشد و صحنههای جذّاب و مهیّجی برای بیننده و شنونده ایجاد کند.
سبک زندگی غربی و سریالها و فیلمهای جذابی که از طریق شبکههای ماهوارهای به جهان و مخصوصاً کشور ما مخابره میشود از این وضعیت مستثنی نیست و رسم رسومی از بیغیرتی و بیعفّتی را به ما آموزش میدهد که دارای ظاهری جذّاب ولی باطنی خانمانسوز و بنیانبرکن است.
نه هر چه بینی و شنوی کمالآفرین باشد
سخن و رسم بندگیست که کمالآفرین باشد
امامصادق(علیهالسلام)
«عِفُّوا عَنْ نِسَاءِ النَّاسِ تَعِفَّ نِسَاؤُکُمْ»(1)
«نسبت به زنان مردم عفّت داشته باشید تا زنانتان عفیف بمانند»
پاورقی
1-کافی(ط-الاسلامیه) ج5 ، ص 554 ، ح 5
زندگی مشترک و همزیستی با همسرمان با همه بگو مگوها و ناراحتیهایی که دارد، نمیتوان گفت خالی از زیباییها و خوبیهاست.
گاهی اوقات تنها با یک هدیه و تحت تاثیر قرار دادن همسرمان به راحتی میتوانیم فضای سرد به جا مانده از بگومگوها و ناراحتیها را به فضای گرم محبّت و صمیمیت تغییر دهیم.
جانی ست مرا هدیه، منمای چنان رویم
کاندازه من نبود، تعظیم جمال تو
رسولاکرم(صلیاللّهعلیهواله)
«تَهادَوا تَحابُّوا ، تَهادُوا فإنَّها تَذهَبُ بِالضَّغائنِ»(1)
«به یکدیگر هدیه دهید، تانسبت به همدیگر با محبت شوید. به یکدیگر هدیه دهید؛ زیرا هدیه کینه ها را می برد»
پاورقی
1-الکافی : 5/144/14.
زیبایی و علّت موفقیّت تمام کارهای گروهی چه در ورزش چه در سازمانها و چه در خانواده هماهنگی و همصدا بودن افراد آن مجموعه برای رسیدن به یک هدف واحد است.
هماهنگی و همصدایی هر دو ویژگیهایی هستند که بودنشان برای رسیدن به قلّههای بلند موفقیت، مخصوصاً در زیر سقف خانه و بین زن و شوهر الزامیست.
در خانه اگر تعادلی نیست
باغیست که اندر آن گلی نیست
رسولاکرم(صلیاللهعلیهاله)
«إنَّ اللّه یُحِبُّ الرِّفقَ وَ یُعینُ عَلَیهِ»(1)
«خداوند مدارا را دوست دارد و انسان را بر انجام آن یاری می کند»
پاورقی
1-کافی(ط-الاسلامیه) ج2، ص120، ح12
بسیاری از مشکلات و ناراحتیهای ما در خانه و با همسرمان بر سر مسائلی است که اگر برای دیگران تعریف کنیم میخندند.
بزرگ کردن و بزرگ دیدن و عادت کردن به استفاده از عینک بزرگنمایی در اتفاقات و مسائل روزمره هم برای خودمان دردسر آفرین است و هم دیگران را از ما کلافه خواهد کرد و به سادگی مقدمه بگومگو و جروبحث ما با همسرمان خواهد شد.
پس چه خوب است که عینک بزرگنمایی را از جلوی چشمان برداریم تا ببینیم که چه حجمی از فشارها و ناراحتیهای روحی و روانی ما کمتر خواهد شد.
اختلافات و ناراحتیهایی که از بزرگ دیدن و بزرگ کردن عیوب همسرمان در زندگی مشترک ایجاد میشوند، کم نیستند.
پاورقی
1-به سوی زندگی،صفحه7
یکی از مهمترین و اصلیترین بایدهای زندگی حفظ امنیّت و حریم جنسی خانواده است که وظیفه این مسئولیت در اولین مرحله یعنی در سیاستگذاری و اعمال سبک و فرهنگ پوشش همسر و فرزندان، مخصوصاً فرزندان دختر متوجه مرد خانه است.
لباسهای بدننما و پوششی که مایه جذابیّت است و پیام جنسی برای اطرافیان خود دارد و دیده هر مرد شهوتران و شهوتپرست مریض را به به خودش جلب میکند، حاشیه امنیّت و حریم شخصی و جنسی خانواده ما را به نازلترین سطح خودش خواهد رسانید و به راحتی میتواند وضعیت زندگی ما را را تحت شعاع قرار بدهد.
دوست دارم که بپوشی رخ همچون قمرت
تا چون خورشید نبینند به هر بام و درت
بارها گفته ام این، روی به هر کس منمای
تا تأمل نکند دیده هر بی بصرت (سعدی)
امیرالمؤمنینعلی(علیهالسلام)
«یَا أَهْلَ.....نُبِّئْتُ أَنَّ نِسَاءَکُمْ یُدَافِعْنَ الرِّجَالَ فِی الطَّرِیقِ أَ مَا تَسْتَحْیُون مَا تَسْتَحْیُونَ وَ لَا تَغَارُونَ نِسَاءَکُمْ یَخْرُجْنَ إِلَی الْأَسْوَاقِ وَ یُزَاحِمْنَ الْعُلُوج»(1)
«ای مردم...؛ خبر یافتم که زنان شما در راهها پهلو به پهلوی مردان میزنند آیا شرم نمیکنید؟ آیا شما (مردان) حیا نمی کنید وغیرت نمی ورزید، زنانتان به بازارها رفته و مزاحم بیماردلان می گردند»
پاورقی
1-کافی(ط-الاسلامیه) ج5 ، ص 537
عصبانیّت و عصبی شدن نقطه مقابل آرامش و آسودگی خاطر است و اقدامات و حرکتهای موفّق همیشه محصول تصمیماتی است که ما در آرامش و با آسودگی خاطر گرفتهایم.
بگومگو و بحثهایی که ما با همسرمان میکنیم و یا مشکلاتی که به صورت روزمره در محیط کاریمان با آن مواجهه میشویم و ما را عصبی میکند هیچ وقت نباید بر روی تصمیمگیری و انتخابهای ما تاثیر بگذارد، چرا که هر تصمیم و انتخابی که در زمان عصبانیّت بگیریم در زمان آرامش و آسودگی پشیمانی را نصیبمان خواهد کرد.
ازکلیــدشربگــــویم مــن دراینجا وقت خشم
کـــرده بسیاری هلاکت هـــــابدنیاوقت خشم
امیرالمؤمنینعلی(علیهالسلام)
«اِحْذَرِ الْغَضَبَ فَاِنَّهُ جُنْدٌ عَظیمٌ مِنْ جُنودِ اِبْلیسَ»(1)
«از خشم بپرهیز که آن، سپاهی بزرگ از سپاهیان شیطان است»
پاورقی
1-نهج البلاغه، از نامه 69
در وجود انسان نیازها و گرایشهایی وجود دارد که سرتاسر وجودش را گرفتهاند که اگر تأمین نشوند تعادل روحی و روانی او به هم خواهد خورد.
انواع نیازها اعم از نیازهای روحی و روانی مثل محبّت، احترام، یک همنشین و همصحبت و امثال آن که تأمین قسمت زیادی از آن بر عهده اطرافیان و نزدیکان ما است.
همسر ما هم جز یکی از این انسانهاست و ما هم یکی از نزدیکترین نزدیکان او هستیم و اگر در تأمین اساسیترین نیاز او یعنی محبّت و احترام کوتاهی کنیم بصورت طبیعی و ناخوداگاه او در خارج از خانه و از دست هر غریبه خوشاخلاق و با محبّتی به دنبال تأمین این نیاز خودش خواهد رفت.
تا تو هستی و غزل هست دلم تنها نیست
محرمی چون تو هنوزم به چنین دنیا نیست
رسولاکرم(صلیاللّهعلیهواله)
«أحسَنُ النّاسِ إیماناً أحسَنُهُم خُلُقاً و ألطَفُهُم بِأهِلهِ»(1)
«نیکوترین مردم از نظر ایمان، خوش اخلاق ترینِ آنها و مهرورزترین شان با خانواده خود است»
پاورقی
1-بحار الأنوار، ج ۷۱، ص ۳۸۷