رسول اکرم(صلیاللهعلیهواله)
مَنْ کَانَ بِاللَّهِ أَعْرَفَ کَانَ مِنَ اَللَّهِ أَخْوَفَ(۱)
آنکه خداشناستر است، خداترستر است.
ترس از خداوند رئوف و مهربان، بخشنده و کریم با توجّه به این هجم از عنایات او در مقابل ناسپاسی و کوتاهی ما در انجام وظایف و عبادت معنی پیدا نمیکند تا زمانی که انسان با اسم شریف »عادل« پروردگار آشنا شود و بفهمد که خداوند هر نعمت و هر عنایتی بکند خارج از چهارچوب عدالتش انجام نمیدهد و تمام آن مهربانیها و عنایتها خارج از عدالت او نیست و ما باید در صحنه آخرت نسبت به ذره ذره آنچه از امکانات و امتیازاتی که در اختیارمان قرار داده است پاسخگو باشیم.
دقیقاً آنچه که انسانها با وجود همه فضل و کرم خداوند باید در صحنه قیامت از آن بترسند این است که پروردگار در قیامت بیعدالتی نمیکند و گناهان کسی را با بیعدالتی نمیبخشد و از ذره ذره اعمال و رفتار انسان با عدالت کامل حساب خواهد کشید.
امّا شاید این سؤال پیش بیاید که با این اوصاف و با توجّه به غلبه اسم عدالت خداوند بر سایر اسماء الهی آیا کسی هست که توان محاسبه اعمالش با خطکش عدالت را داشته باشد؟ در جواب این سوال باید گفت آنچه باعث میشود مؤمنان بتوانند با سلامت و بدون گناه از صحنه حسابرسی قیامت عبور کنند، عصمت آنان در دنیا و یا نادیده گرفتن گناهان آنان توسط خداوند که عین بیعدالتی است، نیست. بلکه سنگینی استغفار و توبه آنان از ترس گناهان و اشتباهاتشان در زمان حیاتشان است که باعث شده عنایت خداوند به سوی آنان جلب و گناهان آنان در پرونده اعمالشان محو شود.
امام سجاد(ع)
مَن اَشفَقَ مِنَ النّارِ بادَرَ بِالتَّوبَةِ اِلیَ اللهِ مِن ذُنُوبِهِ و راجَعَ عَنِ المَحارِم.(۳)
کسی که (براستی) از آتش دوزخ میترسد بیدرنگ از گناهانش به درگاه خداوند توبه میکند و از عمل حرام و نابکار خود دست برمیدارد.
حجت الاسلام حکیمی
۱-جامع الأخبار , جلد۱
۲-تحفالعقول، ص ٢٨٩
دینداری نکردن حسرت آفرین است، دیدن، شنیدن و گفتن هر چیز بی ارزش و گناهآلودی حسرتآفرین است، در خدمت خدا نبودن و برای رضای خدا کسبوکار و تجارت نکردن حسرت آفرین است و در نهایت بهره نبردن و استفاده نکردن از این عمر چند روزه دنیا که با سرعت میگذرد و به عقب هم برنمیگردد برای آباد کردن عالم بیانتهای آخرت، حسرت آفرین است.
امیرالمؤمنینعلی(علیهالسلام)
«اللّه َاللّه َعبادَ اللّه ِ قَبلَ جُفوفِ الأقلامِ ، و تَصَرُّمِ الأیّامِ ، و لُزومِ الآثامِ ، و قَبلَ الدَّعوَةِ بِالحَسرَةِ»(1)
«خدا را خدا را[در نظر گیرید] ای بندگان خدا، پیش از آنکه قلم ها از کار باز ایستد و روزها به سرآید و گناهان جاگیر شود، و پیش از دعوت به حسرت و دریغ(پایان یافتن عمر)»
پاورقی
1-دستور معالم الحکم : 78
گاهی دوستانی ایرادی میگیرند که چرا بعضیها دیندار نیستند و حتّی خلافکار هم هستند ولی خداوند آنها را عذاب نمیکند و آنها راحت کارشان را میکنند.
اول اینکه دلایل و حکمتهای زیادی برای زود کیفر نکردن خداوند وجود دارد که از متن آیات و روایات بعضی از این علّتها را میتوان فهمید.
دوم اینکه در جواب اینچنین سوالی اول باید بدانیم که فلسفه خلقت این دنیا برای چیست و آیا اصلاً قرار است که هر کس خلافی کرد خداوند زود کیفرش دهد.
ولی در هر صورت ما باید بدانیم که دنیا و نظام این دنیا بسیار کوچکتر از آن است که بتواند ثمره و نتیجه کاملی از اعمال و رفتار و نیّات باطنی انسان را به ظهور برساند و کلیّات فلسفه خلقت این دنیا بر مبنای کاشتن بنا شده است و برداشت و درو کردن محصول عمر انسان چه به خیر و سعادت باشد، چه به شرّ و شقاوت اتفاقی است که در آخرت و سرای قیامت رقم خواهد خورد.
رسول اکرم(صلیاللّهعلیهواله)
«الدنیا مَزرَعةُ الآخِرَةِ»(1)
«دنیا کشتزار آخرت است»
1-عوالی اللآلی : 1/267/66
امام صادق(علیه السلام)
« فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى یَقُولُ لِلْعَبْدِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَ کُنْتَ عَالِماً فَإِنْ قَالَ نَعَمْ قَالَ لَهُ أَ فَلَا عَمِلْتَ بِمَا عَلِمْتَ وَ إِنْ قَالَ کُنْتُ جَاهِلًا قَالَ لَهُ أَ فَلَا تَعَلَّمْتَ حَتَّى تَعْمَلَ فَیَخْصِمُهُ وَ ذَلِکَ الْحُجَّةُ الْبَالِغَة»
«خداوند متعال در روز قیامت به بنده اش میفرماید: ای بنده من آیا علم داشتی؟(علم به واجبات ومحرمات شرعی) اگر پاسخ دهد آری، میگوید چرا به آنچه میدانستی عمل نکردی. اگر پاسخ دهد نه، میگوید چرا یاد نگرفتی تا عمل کنی»
در روایات بسیاری از عنایت های زیادی که اهل بیت عصمت وطهارت (علیهم السلام) به دوستداران و محبین خود دارند میخوانیم، این عنایت ها بعضاً آنقدر چشمگیر هستند که اگر کسی بدون مقدمه ای از علوم ال محمد (صلوات الله علیهم اجمعین) آنها را مطالعه کند، شاید اولین چیزی که به ذهنش برسد این باشد که (هر گناهی هم که بکنم، به خاطر محبتم به اهل بیت مرا به بهشت خواهند برد).