قَالَ رَسُولُ اللَّهِ )صلی الله علیه واله):
« جَبْرَئِیلُ ع ....یُوصِینِی بِالْجَارِ حَتَّی ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَیُوَرِّثُه..»(۱)
«جبرئیل(علیه السلام) آنقدر مرا درباره همسایه سفارش کرد که گمان بردم او هم از انسان ارث میبرد»
بدون شک علت ارث بردن اولاد وخویشاوندان از انسان رابطه ای است که بوسیله رحم یک مادر بین ما وآنها ایجاد شده واز یک خون و پوست هستیم(2)، واین رابطه فیزیکی که عاطفه هم به دنبال خودش ایجاد میکند دلیلی است تا در غم وغصه ها و شادیها وموفقیت ها در کنار هم باشیم.
ولی نکته بحث اینجا است که چرا پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله) از نصیحت های حضرت جبرئیل (علیه سلام)درباره همسایه گمان کردند که همسایه نیز از آدم ارث میبرد؟
به احتمال زیاد این گمان شاید به خاطر شباهت های زیادی است که بین حقوق همسایه وحقوق ارحام وجود دارد، تا جایی که شاید بشود گفت تنها فرقی که بین حقوق همسایه وارحام وجود دارد در ارث بردن وارث نبردن است.
--------------------
رسول اکرم(صلی الله علیه واله)
«إِنِ اسْتَغَاثَکَ أَغَثْتَهُ ....وَ إِنْ مَاتَ تَبِعْتَ جَنَازَتَه»(۳)
«حق همسایه ات بر تو آن است که اگر از تو کمک خواست کمکش کنی، اگر از تو قرض خواست به او قرض دهی، اگر نیازمند شد نیازش را برطرف سازی، اگر مصیبتی دید او را دلداری دهی، اگر خیری به او رسید به وی تبریک گویی، اگر بیمار شد به عیادتش روی، وقتی مرد در تشییع جنازه اش شرکت کنی»
امام سجاد(علیه السلام)
«أَمَّا حَقُ جَارِکَ فَحِفْظُهُ ....تُعَاشِرُهُ مُعَاشَرَةً کَرِیم»(۴)
«اما حق همسایه ات این است که درغیاب او آبرویش را حفظ کنی و در حضورش او را احترام نهی. اگر به او ظلمی شد یاریش رسانی، دنبال عیبهایش نباشی، اگر بدی از او دیدی بپوشانی، اگر بدانی نصیحت تو را می پذیرد او را در خفا نصیحت کنی، در سختی ها رهایش نکنی، از لغزشش درگذری، گناهش را ببخشی و با او به خوبی و بزرگواری معاشرت کنی»
---------------------
پاورقی
1-من لا یحضره الفقیه، ج1، ص: 52نویسنده: ابن بابویه، محمد بن علی ناشر: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قممکان چاپ: قمسال چاپ: 1413 ق
2-سیری در رساله حقوق امام سجاد(علیه السلام)سلسله گفتارهای آیت الله یثربی، جلد2صفحه 38، انتشارات انصاریان، قم 1387
۳-مسکن الفؤاد عند فقد الأحبة و الأولاد، ص: 114 نویسنده: شهید ثانی، زین الدین بن علیُُُ، ناشر: بصیرتیمکان چاپ: قم
۴-من لا یحضره الفقیه، ج2، ص: 623 نویسنده: ابن بابویه، محمد بن علیناشر: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قممکان چاپ: قمسال چاپ: 1413 ق
5-مطالعه بیشتر در مورد حقوق همسایه
http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/3674/5809/58432/%D8%A8%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%82%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D9%87%D8%A7-(%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86(%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85))
