امام صادق_{(علیه‌السلام)}
«الطِّیَرَةُ علی ما تَجعَلُها إن هَوَّنتَها تَهَوَّنَت، وإن شَدَّدتَها تَشَدَّدَت ، وإن لَم تَجعَلْها شَیئا لَم تَکُن شَیئا»₍₁₎
«تأثیر فال بد به خودت بستگی دارد: اگر آن را آسان بگیری آسان می‌شود و اگر سخت بگیری سخت می‌شود و اگر ان را به چیزی نگیری چیزی نخواهد شد»

فال خوب و یا فال بد زدن هر کدام دو حالت مختلف در روان انسان ایجاد می‌کند، اولی به انسان امید و آرزو منتقل می‌کند و دومی هم ناامیدی و پریشان خاطری نصیبش می‌کند.

به عبارتی می‌توان گفت فال زدن ادعایی از غیب است، ادعایی است از اسباب و جریاناتی که ما از آن‌ها در ایجاد خوشی‌ها و ناخوشی‌ها، برکت‌ها و بی‌برکتی‌ها بی‌خبر هستیم.

با کمی دقت متوجّه می‌شویم که این فال بد یا خوب زدن‌ها در بعضی موارد با توجّه به منافع و خوشایند کسی که فال می‌زند صورت می‌گیرد مثل اینکه ما از کسی خوشمان نمی‌آید و یا شاید هم می‌آید و به همین دلیل آمدن و دیدن او را به فال بد یا خوب می‌گیریم و در بعضی موارد هم تنها هدف خودنمایی است.

همچنین در بعضی موارد هم از به هم ربط دادن مسائلی که هیچ ربطی به هم ندارند رخ می‌دهد و مثالش را می‌توان در مواردی دید که شخص با دیدن گربه سیاه یا سفید در اول روز به این نتیجه می‌رسد که روز بدی و یا خوبی در پیش خواهد داشت.

امّا حقیقت فال بد و یا خوب زدن حقیقتی است نه از جنس اتفاقات و وقایع خارجی بلکه حقیقتی است از جنس نَفس خود ما بدین صورت که نفس ما فقط آنچه را که ما دوست داریم به خودش می‌گیرد و طبق همان طرز تفکّر و عینکی که در جلوی او برای دیدن دنیا گذاشته‌ایم سخت و یا آسان می‌گیرد و قضاوت می‌کند و در نهایت می‌سازد و ایجاد می‌کند.

اما در این میان خوش به سعادت کسانی که غل و زنجیر این نوع نگاه را در هم شکسته‌اند و در هر اتفاق و رویدادی نفس خود را متوجّه یگانه قدرت عالم وجود یعنی پروردگار متعال می‌کنند، یعنی هر اتفاق و رویدادی که در طول روز و زندگی برای آنان پیش ‌می‌آید بدون اینکه بخواهند خیال‌پردازی و داستان‌سرایی کنند ذهن خود را تنها مشغول انجام وظیفه و رعایت اخلاق و انسانیّت می‌کنند و اجازه نمی‌دهند شیطان به طرق مختلف مثل وسوسه و فال بد زدن ذهن آنان را به بازی بگیرد.

پس بدین ترتیب آنچه در پشت جملات بیان شده در روایت گهربار امام‌صادق_{(علیه‌السلام)} در سخت و یا آسان و یا حتّی بی‌اثر گرفتن تأثیر فال بد بیان شده به نفس خود انسان برمی‌گردد و هر بازخوردی از فال نیک یا بد متوجّه شدت و یا ضعف اعتقاد و باور خود انسان به اثرگذاری آن است.


1-الکافی : 8 / 197 / 235