بیان حق کجا، عمل به حق کجا!
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«الْحَقُ أَوْسَعُ الْأَشْیَاءِ فِی التَّوَاصُفِ وَ أَضْیَقُهَا فِی التَّنَاصُف»(1)
«حق گسترده ترین چیزها در تعریف و تنگترین چیزها در عمل است»
برای حل معمای حدیث شریف کافی است که به کتابها ورساله هایی که درباره حق و حقوق "اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، فردی ، خانوادگی، تحصیلی و...."که در مورد افراد حقیقی یا حقوقی نوشته شده است نگاهی بیاندازید، بدون شک با حجم وسیعی از تعاریف و قید وبندها وتبصرها روبرو خواهید شد که آدم را گیج میکند.
اگر فرض را بر این بگیریم که این قوانین بر اساس حق وضع شده اند وذره ای هوا وهوس در قانونگذاری وایجاد حق وحقوق برای افراد در آن اعمال نشده است(2)به راحتی خواهید فهمید که منظور حضرت از اینکه فرمودند "حق گسترده ترین چیزها در تعریف است" چیست.
واز طرفی حالا نوبت به اجرای قوانین رسیده(3) حالا نوبت به ما رسیده که در طی مسیر زندگی و روبرو شدن با مشکلات این قوانین را به نحو احسنت اجرا کنیم وبندگی وعبودیت خود را به پروردگار عالم نشان دهیم؛ در این زمان ودر این حال به راحتی خواهید دید که تعلقات، خودخواهی ها، منیّت های انسان خودشان را نشان میدهند ونمیگذارند انسان خودش را تسلیم حق کند ورنگ عبودیت وبندگی به خود بگیرد چرا که دل چنین انسانهایی پر از امیدها،آرزوها ومحبتهایی غیر از آن محبت حقیقی است که عمل کردن به این قوانین ودستورات برحق را مانع رسیدن به اهداف خود میداند واینجا است که اگر بخواهد بدون کنار گذاشتن وبیرون کردن این محبت ها، آرزوها و تعلقات دنیوی وغیر خدایی، به حق عمل کند، عمل کردن به حق تنگترین ودشوارترین مسائل برای او میشود.
------------------
پاورقی
1-شرح نهج البلاغة لابن أبی الحدید، ج11، ص: 88، ناشر: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، مکان چاپ: قم،سال چاپ: 1404 ق
2-یا اینکه اگر قوانین خالص نیستند حداقل این نکته را قبول داشته باشیم که حتماً این قوانین جایگزین درست وبه حقی دارند که متأسفانه فعلاً به دلیل غیبت امام زمان(عج) برای ما قابل فهم نیستند.
3-در این فرض که تمام قوانین از سوی پیامبرو امام معصوم(علیهم السلام)وضع شده باشند وهوا وهوس بشر در آن دخالت نکرده باشد.
4-با رساله حقوق امام سجاد(علیهم السلام)بیشتر آشنا بشیم
استفاده کردیم
متشکرم
سلام
الحمدالله
خواهش میکنم
ممنون از حضورتون