«یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ فَمَنْ أُوتِیَ کِتابَهُ بِیَمینِهِ فَأُولئِکَ یَقْرَؤُنَ کِتابَهُمْ وَ لا یُظْلَمُونَ فَتیلا»(۱)
«در آن روز که هر گروهى با پیشوایشان بخوانیم، آنان که نامه عملشان را به دست راست دادهاند آن را مىخوانند و کمترین ستمى به آنها نخواهد شد»
توضیح
در فراز اول آیه شریفه نکاتی بسیار مهم مطرح شده است به جدیت تمام باید مورد بحث وگفتگو قرار بگیرد.
وقتی پروردگار متعال در این آیه از اوضاع قیامت خبر میدهد؛ آنجا که میگوید« در آن روز که هر گروهى با پیشوایشان بخوانیم»، خیلی باید دقت کرد که «پیشوا وامام»در آیه شریفه چه کسانی هستند ودیگر اینکه مخاطب آیه« کُلَّ أُناسٍ» است یعنی کل مردم، کل امَّت، کل بشر.
به تعبیر دیگری ظاهراً حساب وکتاب قیامت در مرحله اول با تعیین سر سلسله، رهبرو پیشوای انسان شروع میشود؛ یعنی ابتداً باید وضعیت اعتقادات شخص نسبت به توحید، پیامبر، امام ورهبر،مشخص شود وسپس طبق نتیجه بدست آمده وارد مراحل بعدی حسابرسی میشوند.
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ)
«إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا دَخَلَ حُفْرَتَهُ یَأْتِیهِ مَلَکَانِ:اَحَدُهُمَا مُنْکَرٌ وَ الْآخَرُ نَکِیرٌ، فَأَوَّلُ مَا یَسْأَلَانِهِ عَنْ رَبِّهِ وَ عَنْ نَبِیِّهِ وَ عَنْ وَلِیِّهِ، فَإِنْ أَجَابَ نَجَا، وَ إِنْ تَحَیَّرَ عَذَّبَاه»(2)
«همانا بنده هنگامى که داخل قبر خود شود دو ملک نزد او حاضر شوند (یکى منکر و دیگرى نکیر است) و اول چیزى که از وى سؤال کنند (از پروردگار، و پیغمبر، و امام او سؤال نمایند) پس اگر جواب دهد نجات یافته است، و اگر متحیر بماند و جواب نگوید عذابش نمایند».
اگر یک نگاهی به توده های مردم و قشرهای مختلف کشورها(مخصوصاً کشورهای اسلامی) بیندازیم متوجه خواهیم شد که همه آنها در مرحله اول اعتراف به توحید ودر مرحله دوم اعتقاد به نبوت حضرت محمد مصطفی(صلی الله علیه واله وسلم) دارند؛ ولی آنچه که در بین آنها اختلافی هست مرحله سوم است که آن هم مربوط میشود به اعتقاد به ولایت امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) وائمه اطهار(علیهم السلام).
مکتب تشیع طبق ادلّه و به صورت مستدل اثبات کرده که ولایت وجانشینی پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) بعد رحلت ایشان باید به امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)میرسید وبایدشخص ایشان خلافت ورهبری امّت اسلامی را بر عهده میگرفتند-که برای مطالعه بیشتر پیرامون این مسأله میتوانید کتاب(المراجعات) را مطالعه کنید-ولی متأسفانه اینچنین نشد وبه نقل تاریخ افرادی که در سقیفه جمع شدند حکومت را غصب کرده و رهبری جامعه را به دست افرادی سپردند که دنباله رو واجرا کننده دستورات اسلام نبودند و بیت المال واموال مسلمین را به ناحق بین خودشان وهم پیمانانشان تقسیم میکردند وتنها یک پوسته وشکل ظاهری از اسلام را نگه داشته بودند.
در این بین مردمی که از غصب خلافت خبرداشتند وساکت شدند، ویا اینکه نتوانستند ظاهر فریبی وفتنه را تشخیص بدهند وبه رهبری وولایت نا اهلان به جای پیامبرخدا(صلی الله علیه وآله) راضی شدند، در واقع اینها گروهی هستند که در این دنیا اهل سقیفه را برای خود امام ورهبر تعیین کردند ودر آن دنیا هم طبق آیه شریفه با همانها محشور خواهند شد.
در ادامه آیه قبل ودر آیه 72 سوره مبارکه اسراء پروردگار بحث را بیشتر باز میکند و ما را وارد مفاهیم ومعانی دقیقتری میکند.
«وَمَنْ کانَ فی هذِهِ أَعْمى فَهُوَ فِی الْآخِرَةِ أَعْمى وَ أَضَلُّ سَبیلا»(3)
«اما کوردلان این جهان در آخرت نیز نابینا و گمراهتر خواهند بود»
کوردلان این جهان طبق بیان آیه قبل کسانی هستند که خود را از عمل به دستورات دینی بی بهره کردند وبه راحتی دامن خود را به گناه آلوده کردند وبه عبارتی در خودسازی وتزکیه نفس که نتیجه و ثمره دینداری است کوتاهی کردند ونتیجه آن این شد که عده ای از آنها آنقدر قسی القلب شدند که با اینکه در غدیر خم بودند ودیدند که پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم)امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)را جانشین خود کرد، هنگامی که باید حرف میزدند واز حق علی(علیه السلام) دفاع میکردند، چیزی نگفتند و در برابر ظلم سکوت کردند وعده ای از آنها هم کوردل شدند و قدرت تشخیص حق و باطل را از دست دادند بطوری که در زمین کربلا هنگام جنگ بین حق وباطل، نمیتوانستند تشخیص بدهند که حق کیست وباطل کدام است.
این چنین اشخاصی که دراین دنیا خودسازی نکردند وتربیت نشدند و آنقدر دل خود را کور کردند که از تشخیص حق عاجز شدند، به طریق اولی در آخرت ودر امور معنوی هم راهشان بسیار بسیار تاریکتر وظلمانی تر از این دنیا خواهد بود وشاید هیچ وقت ویا خیلی به سختی دستشان به ولایت وهدایت معنوی ایی که معصومین(علیهم السلام) وعلماءربانی مکتب تشیع به اذن خدا دارند برسد چرا که کار امام (علیه السلام) بنا به تعریفی "آنست که بواسطه وصول به مقام یقین، و کشف ملکوت، هیمنه بر عالم امر پیدا نمود، و باطن افعال بر او مشهود گردد، و بتواند با سیطره بر باطن، قلوب را به مقاصد و غایات رهبرى کند"(4)
فیض اگر آب حیات ابدى میطلبى
مَنبِعَش، پیرویِ سنت اهل البیت است
«فیض کاشانى»
پاورقی
۱-سوره مبارکه اسراءآیه۷۱
2-کشف المحجة لثمرة المهجة، ص: 273
3-سوره مبارکه اسراءآیه ۷۲
4- امام شناسى، ج1، ص: 145، نویسنده: آیت الله سید محمد حسین حسینى تهرانى، مکان چاپ: مشهد،سال چاپ: 1426 ش
5- مطالعه بیشتر و دقیقتر پیرامون بحث معرفت وشناخت امام
ممنون مطلب زیبایی بود
خواهش میکنم نظر لطف شماست