سوال
دانشمندانی که تلفن یا برق یا وسایل دیگه زندگی رو اختراع کردند و از طرفی این همه خدمت به بشریت هم کردند چه دلیلی وجود داره که تنها به خاطر اینکه دیندار نبودند به جهنم بروند و عذاب بکشند و از طرفی کسی که خدمتی به بشریت نکرده، فقط به خاطر دیندار بودنش به بهشت بره؟

جواب
بله حرف شما مبنی بر اینکه این اندیشمندان با اختراعات خود خدمت زیادی به زندگی انسان‌ها کردند درست است، ولی این نکته را هم توجّه داشته باشید که ملاک و محور برای ثواب و عقاب در تمام مباحث دینی در ادیان آسمانی به قلب و عقائد انسان‌ها بر میگردد و از آن مبدأ است که بحث شروع میشود.
یعنی تنهاترین ملاک برای تعیین ثواب یا عقاب در ادیان الهی نیّت و عقیده انسان‌ها است.
حدیث مشهور پیامبر اکرم_{(صلی الله علیه وآله)} که خود مؤید این سخن ماست که می‌فرمایند:
«انما الاعمال بالنیات‏ و لکل امرء مانوی»_(1)‏
«تمام اعمال به واسطه قصدها و نیّتها امتیاز پیدا می‏‌کنند و برای هر شخصی است، آنچه که نیّت می‏کند.»
پس با توجّه به توضیحی که دادیم باید متوجّه شده باشید که ملاک و مبنای ثواب و عقاب در ادیان الهی به کمیّت و خدمات زیاد به مردم بر نمی‌گردد بلکه ملاک کیفیّت است و مربوط به نیّت و قصدی می‌شود که برای آن نیّت، کار انجام شده است.
لازم می‌دانم این نکته را هم ذکر کنم که وجود جهنّم و بهشت یکی از اعتقادات و اصول مشترک بین تمام ادیان الهی است و مسلماً "کسی نمیتواند به وجود بهشت و جهنّم اعتقاد داشته و برای رسیدن به بهشت نیّت کند ولی به حقانیّت پیامبری که به او یاد داده که بهشت و جهنّمی بعد از این دنیا وجود دارد، اعتقاد نداشته باشد" چون در غیر اینصورت تضاد پیش می آید.
و نکته پایانی این که اصلی ترین ملاک برای ورود به بهشت در مرحله اول ایمان به پیامبران الهی و همچنین اصول و مبانی‌ایی است که توسط پیامبران الهی به بشریّت عرضه شده و بعد از ایمان به پیامبران  و اصول تربیتی آنان، اعمال و خدمات انسان‌ها در دنیا ارزش گذاری می‌شود و با توجّه به آن، درجات بهشتی برایشان تعیین میشود.
و در مقابل جهنّم نیز محل عذاب کسانی خواهد بود که در پیروی از پیامبران الهی کوتاهی کردند و طبق فهم و خواسته خودشان هر جوری دلشان خواست در این دنیا زندگی کردند؛ حالا خواه به مردم خدمت کرده باشند و یا خواه خدمت نکرده باشند و عمرشان را در بیهودگی به سر برده باشند که تنها در مورد این افراد، درجات جهنّم آنها تفاوت خواهد کرد.

پس در نتیجه اگر کسی خدمات ارزشمندی به بشریت کرده باشد تنها در صورتی مستحق بهشت و ثواب الهی خواهد بود که اولاً به حقانیّت پیامبران و انبیاء الهی ایمان داشته باشد و از آنها پیروی کند و ثانیاً به نیّت بهشت ورسیدن به ثواب الهی کار کند تا خداوند هم مطابق خواسته او اجرش بدهد.

پاورقی
1-مصباح الشریعة / ترجمه مصطفوی، متن، ص: 18
2-مطالعه بیشتر در مورد اصول دین