عالم هستی قربانگاهی برای موجودات است ! تمام موجودات روزی به وجود آمده و صورت ظاهری مخصوصی به خود می گیرند و در آخر نیز آن شکل وصورت ظاهری را از دست داده و در چرخه عالم هستی قرار می گیرند ، حال برخی موجودات مانند گیاهان و جمادات به اقتضاء خلقتشان در عالم هستی بعد از مدتی به چرخه طبیعت بر می گردند تا مواد اولیه نظم طبیعی را تامین کنند ، اما برخی موجودات فرا مادی برای بازگشت به ابتدای چرخه حیات خلق نشده اند ، بلکه خدای متعال آنان را به این منظور خلق نموده است که دائما حرکتی رو به جلو داشته باشند ، انسان یکی از آن موجودات است بلکه می توان گفت انسان از معدود موجوداتیاست که خلقت آن به نحوی است که از خاک سر بر آورده و می تواند تا به عوالم ما فوق ماده و صورت و حتی به ما فوق عوالمی که مجرد از ماده و صورت هستند عروج نماید که به آن حرکت ، سیر انسانی می گویند .

اما راه آن چیست ؟

خدای متعال برای این که راه سیر انسانی را به بشر نشان دهد فرستادگانی به سوی ایشان فرستاد به صورتی که ایشان نه فقط مامور ارائه معارف نظری صرف بوده باشند ، خیر ! بلکه خود ایشان الگو ها و نمونه هایی از انسان هایی بودند که به مقصد رسیده و از میوه عالم هستی بهره چیده بودند ! خدای متعال نه تنها آن فرستادگان را هدایت کنندگان بشر قرار داد بلکه خود وجود ایشان را راه رسیدن به خدا قرار داد .

رسول اکرم صلی الله علیه و آله در روز غدیر خم فرمود :

« مَعَاشِرَ النَّاسِ‏ أَنَا صِرَاطُ اللَّهِ‏ الْمُسْتَقِیمُ‏ الَّذِی أَمَرَکُمْ بِاتِّبَاعِهِ ثُمَّ عَلِیٌّ مِنْ بَعْدِی ثُمَّ وُلْدِی مِنْ صُلْبِهِ أَئِمَّةٌ یَهْدُونَ إِلَى الْحَقِ‏ وَ بِهِ یَعْدِلُونَ»[1]  ای مردمان! صراط مستقیم خداوند منم که شما را به پیروی آن امر فرموده. و پس از من علی است و آن گاه فرزندانم از نسل او، پیشوایان راه راستند که به درستی و راستی راهنمایند و به آن حکم و دعوت کنند .

خدای متعال ایشان را راه مستقیم به سوی خود قرار داد تا انسانها بواسطه معرفت به تعالیم الهی ایشان و فهم دقیق سیره و عملکرد آنان در مسیر عمل گام برداشته و بواسطه محبت به آن نمایندگان الهی از درون با ایشان پیوند بخورند ، تا جایی که حاضر باشند تمام دارایی های خود را به پای ایشان فدا کنند  و بواسطه این از خود گذشتگی به سعادت ابدی در سرای آخرت برسند .

در هر عصر و زمانی اندک افرادی که به این وادی وارد شده و در مسیر فانی شدن در انسان کامل عصر خویش گام بردارند .

عده ای از خدا باوران صدر اسلام که گام در این مسیر نهادند و همه هستی خویش را به پای انسان کامل زمان خویش فانی نمودند شهدای کربلا بودند ، که در خطاب به آنان می گوییم :

«السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ عَلَى الْأَرْوَاحِ الَّتِی حَلَّتْ بِفِنَائِکَ‏ »[2] سلام بر تو ای حسین بن علی و سلام بر ارواح پاکی که در وجود تو حلول نموده و به پایت فانی شدند

یعنی ماجرای شهیدان کربلا  تنها این نبود که با ریختن خونشان در کربلا خود را برای ابا عبد الله الحسین علیه السلام فانی کرده باشند و به بهشت رفته و منتظر ثواب الهی باشند ، خیر ! بلکه ایشان بواسطه استقامت در مسیر اطاعت و حمایت از انسان کامل زمان خویش با وجود او پیوند خورده و حقیقتی از وجود او شدند .

این است سرّ کربلا و گام نهادن در مسیر عشق !

 این جاست که انسانیت معنای حقیقی به خود گرفته و آدم معنا پیدا می کند ، انسان به مقامی می رسد که اگر بخواهیم او را بشناسیم ، شناخت امامش کفایت می کند ، یعنی اگر کسی اصل او را بشناسد او را نیز خواهد شناخت .

این جاست که سید شهیدان اهل قلم ، شهید آوینی فرمود  :

هر که می خواهد ما را بشناسد داستان کربلا را بخواند !

این است حقیقت مکتب تشیع که در آن راه برای پیوند خوردن انسان به حقیقت فراهم شده است ، بستری که در هیچ یک از مکاتب اخلاقی  و عرفانی مدعی تعالی بشر  و حتی در هیچ یک از  ادیان حقّه پیشین وجود ندارد .

شریعت حقیقی الهی که در جهان امروز به صورت کامل و تمام در مجموعه بیانات و تعالیم اهل بیت علیهم السلام  به جای مانده است تنها راه این سیر الهی است که بخش بسیار مهمی از آنها مسائل اخلاقی  و تربیتی است که محور اصلی آن تعالیم تربیت قوای درونی و تهذیب ایشان است تا این که فکر و اخلاق  و اعمال انسان الهی شده و راه را برای تعالی او بگشایند .

اگر بتوانیم عالم درونمان را مطابق خواست اهل بیت علیهم السلام  نماییم ، قطعا با ایشان پیوند خواهیم خورد ، همان گونه که شهدای کربلا به دستور امامشان عمل کردند و با او پیوند خوردند .

────────────────────

[1] (الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)، ج‏1، ص: 62)

[2] (المصباح للکفعمی (جنة الأمان الواقیة)، ص: 483)

 احسان ثابت