در مسیر خودسازی و دینداری اولین مانع و سدی که در روبری ما قرار دارد و اجازه پرواز در آسمان بندگی را از ما میگیرد، گناهان و اعمال زشت ما در این دنیاست و دومین مانع نیّات ناخالص ما هستند که بوی خدا نمیدهند و برای خدا نیستند و اگر چه در این دنیا هم دیدینی نیستند ولی در قیامت که سرائر هویدا میشود، همان نقش گناهان و اعمال زشتمان را در این دنیا بازی خواهند کرد.
دنیا و آخرت برای خدا تفاوتی ندارند و ظاهر و باطن انسان بر خلاف خود انسان که از باطنش بی خبر است، برای خداوند کاملاً آشکار و هویداست و در عالم آخرت تنها برای انسان است که باطن اعمالش ظهور پیدا میکند و متوجّه میشود چه کرده است.
«لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ إِنْ تُبْدُوا ما فی أَنْفُسِکُمْ أَوْ تُخْفُوهُ یُحاسِبْکُمْ بِهِ اللَّهُ فَیَغْفِرُ لِمَنْ یَشاءُ وَ یُعَذِّبُ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیر»(1)
«آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست و اگر مکنونات خویش را آشکار یا پنهان کنید خداوند آن را در حسابتان منظور میکند و هر کس را بخواهد میبخشد و هر که را بخواهد مجازات میکند و خدا بر هر چیز تواناست»
پاورقی
1-سوره مبارکه بقره آیه 284
دینداری نکردن حسرت آفرین است، دیدن، شنیدن و گفتن هر چیز بی ارزش و گناهآلودی حسرتآفرین است، در خدمت خدا نبودن و برای رضای خدا کسبوکار و تجارت نکردن حسرت آفرین است و در نهایت بهره نبردن و استفاده نکردن از این عمر چند روزه دنیا که با سرعت میگذرد و به عقب هم برنمیگردد برای آباد کردن عالم بیانتهای آخرت، حسرت آفرین است.
امیرالمؤمنینعلی(علیهالسلام)
«اللّه َاللّه َعبادَ اللّه ِ قَبلَ جُفوفِ الأقلامِ ، و تَصَرُّمِ الأیّامِ ، و لُزومِ الآثامِ ، و قَبلَ الدَّعوَةِ بِالحَسرَةِ»(1)
«خدا را خدا را[در نظر گیرید] ای بندگان خدا، پیش از آنکه قلم ها از کار باز ایستد و روزها به سرآید و گناهان جاگیر شود، و پیش از دعوت به حسرت و دریغ(پایان یافتن عمر)»
پاورقی
1-دستور معالم الحکم : 78
گاهی دوستانی ایرادی میگیرند که چرا بعضیها دیندار نیستند و حتّی خلافکار هم هستند ولی خداوند آنها را عذاب نمیکند و آنها راحت کارشان را میکنند.
اول اینکه دلایل و حکمتهای زیادی برای زود کیفر نکردن خداوند وجود دارد که از متن آیات و روایات بعضی از این علّتها را میتوان فهمید.
دوم اینکه در جواب اینچنین سوالی اول باید بدانیم که فلسفه خلقت این دنیا برای چیست و آیا اصلاً قرار است که هر کس خلافی کرد خداوند زود کیفرش دهد.
ولی در هر صورت ما باید بدانیم که دنیا و نظام این دنیا بسیار کوچکتر از آن است که بتواند ثمره و نتیجه کاملی از اعمال و رفتار و نیّات باطنی انسان را به ظهور برساند و کلیّات فلسفه خلقت این دنیا بر مبنای کاشتن بنا شده است و برداشت و درو کردن محصول عمر انسان چه به خیر و سعادت باشد، چه به شرّ و شقاوت اتفاقی است که در آخرت و سرای قیامت رقم خواهد خورد.
رسول اکرم(صلیاللّهعلیهواله)
«الدنیا مَزرَعةُ الآخِرَةِ»(1)
«دنیا کشتزار آخرت است»
1-عوالی اللآلی : 1/267/66
«لِیَسْئَلَ الصّادِقینَ عَنْ صِدْقِهِمْ»(1)
«تا راستگویان را از صدقشان بپرسد»
نکتهای از آیه
آنچه که در قیامت جلوه میکند حقایق باطنی و معارف فطری موجود در خلقت انسان از خوبیها و بدیها است و آنچه که دربارهاش باید پاسخگو باشیم، هماهنگی و صداقت اعمال و رفتارمان با این حقایق و معارف فطری خواهد بود.
پاورقی
1-آیه 8 سوره مبارکه احزاب
تمامی دستورات خدای متعال که انبیاء الهی در طول تاریخ وظیفه نشر و ابلاغ آن را داشته اند همگی برای این بوده که حیات آدمی به نحوی شکل گیرد که پله پرواز و تعالی او به سوی کمال باشد .در درون دستورات انبیائ الهی حیات ابدی نهفته است ، وقتی انسان با دستورات ایشان قدم در راه لقاء الله گذاشت راهی به باطن عالم هستی که همان پیوند با سرای آخرت باشد برای او گشوده می شود چرا که آخرت باطن دنیاست ، لذا همان گونه که در دنیا زندگی کرده ایم دریافت های معنوی و مقامات ما در گرو آنها هستند و آخرت را به همان نحو در خواهیم یافت .
اگر بخواهیم سرای آخرت را ببینیم باید بببینیم که چگونه زندگی می کنیم !!
کسی که در این دنیا به حیات انسانی نرسد، به حیات طیبه اخروی هم دست پیدا نخواهد کرد. حیات برتر و راستین حیات اخروی است که میفرماید:
﴿إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِیَ الْحَیَوَانُ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ﴾[1] همانا سرای آخرت حیات بخش و زنده است اگر می دانستید
زندگى راستین سراى آخرت است. کسی که اینجا مسیر انسانیت را پیش نگیرد از حیات برتر اخروی بهره نخواهد برد.
و می فرماید :
﴿أَ وَ مَن کاَنَ مَیْتًا فَأَحْیَیْنَاه وَ جَعَلْنَا لَهُ نُورًا﴾[2] آیا کسى که مرده بود، سپس او را زنده کردیم، و نورى برایش قرار دادیم.
یعنی زندگی بدوندین و ایمان مردگی است و با ایمان انسان زنده می شود و از خانه تاریک نفس خارج شده به نور می رسد
. در این آیه خدای متعال اشاره به این دارد که وقتی انسان از مسیر حیات حقیقی خود دور باشد و پیوند با خدا نداشته باشد مردهای بیش نیست ، لذاست که او را با فرستادن دین و پذیرش ایمان احیاء کرده و به حیات او نورانیت میبخشد. دعوت به توحید و پذیرش آن و عمل در پرتو شریعت، انسان را زنده میکند و در دل و زندگی او، نور خدا جلوهگر میشود.
این جهان خود حبس جانهای شماست
هین روید آن سو که صحرای شماست
این جهان محدود و آن خود بیحدست
نقش و صورت پیش آن معنی سدست [3]
بسیاری از مسلمانان و معتقدان به معاد بر این باورند که عذاب های قیامت همگی از سوی خداست و خدا بی رحمانه آنان را از سر کینه و دشمنی عذاب می کند .
باید گفت این عقیده باطل و مردود است چرا که عالم قبر و قیامت ظرف ظهور ملکات نفسانی و دارایی های اخلاقی آدمی است
توجه دائم به این نکته که انسان روزی با مرگ از این دنیا رحل اقامت بر بسته و راهی عالم دیگر می شود در حالی که تمامی دارایی های خود را در همین دنیا بر جای می گذارد ، این توجه به خودی خود موجب می شود قلب آدمی از بند تعلقات دنیایی رها شود و هیچ دست آویزی برای شیطان و نفس شیطانی در وجود او باقی نماند .
در روایات بسیاری از عنایت های زیادی که اهل بیت عصمت وطهارت (علیهم السلام) به دوستداران و محبین خود دارند میخوانیم، این عنایت ها بعضاً آنقدر چشمگیر هستند که اگر کسی بدون مقدمه ای از علوم ال محمد (صلوات الله علیهم اجمعین) آنها را مطالعه کند، شاید اولین چیزی که به ذهنش برسد این باشد که (هر گناهی هم که بکنم، به خاطر محبتم به اهل بیت مرا به بهشت خواهند برد).