یک کتاب را در نظر بگیرید. آن کتاب از هزاران حرف و هزاران کلمه و جمله ترکیب یافته است این حروف و کلمات چه ارتباطی با هم دارند؟ آیا درهم و برهم و بی‏ربط، کنار هم قرار گرفته‏اند؟ یا این که با نظم و ربط خاصی در پی هم آمده ‏اند؟
بعد از این که کتاب را خواندید پی می‏برید که تمام حروف و کلمات و جمله‏ ها و بخش‏های مختلف آن کاملًا مربوط و متناسب هستند و هدف واحدی را تعقیب می‏نمایند. تمام این حروف و کلمات با نظم و ترتیب مخصوصی کنار هم قرار گرفته ‏اند و هر یک جایگاهی ویژه دارند. به خوبی درک می‏کنید که در تنظیم و تألیف این حروف و کلمات، منظور و هدفی در نظر بوده است. پی می‏برید که نگارنده کتاب، عقل و شعور داشته و قبلًا از کار خود آگاه بوده و با پیش‏بینی و هدف‏گیری، حروف و کلمات را این چنین تنظیم کرده است و در این کار توانایی و مهارت داشته است. در یک مجموعه منظم همه اجزا به هم پیوسته و مربوطند و هدف واحدی را تعقیب می‏نمایند.
هر یک از اجزا در جایگاه خاصی قرار گرفته و کاری را بر عهده دارد که اگر درجای دیگر قرار گیرد یا وظیفه‏ اش را انجام ندهد کار آن مجموعه ناتمام می‏ماند و نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد.₍₁₎

وادی مقدس
اگر قراراست یک کتاب ساده با قرار گرفتن چند کلمه ساده در کنار هم معنی دهد.
اگر قراراست یک انسان ساده که با قرار دادن چند کلمه کنار هم یک آدم فهمیده ومتفکری معرفی شود.
اگر قراراست یک انسان معمولی مثل من که با خواندن این کتاب ساده میتوانم پی به حکمت وتفکرات نویسنده آن ببرم.

پس بی معنی است که قرار گرفتن این آسمان وزمین وخورشید وماه و...در کنار هم بی معنی باشد

پس بی معنی است که قرار دهنده  این آسمان وزمین وخورشید وماه و... در کنار هم، ناتوان وجاهل باشد
پس بی معنی است منی که میتوانم با خواندن یک کتاب ساده پی به توانمندی وحکمت نویسنده کتاب ببرم ولی با دیدن خلقت آسمان وزمین پی به حکمت وتوانمندی خالق آن نبرم.

پس بی معنی است که هر روز از شب تا صبح واز صبح تا شب این آسمان وزمین و ماه خورشید و نظم بی چون وچرای این منظومه خلقت در جلوی چشمانم باشد و ذره ای دلم پی به قدرت وحکمت و علمی که در پشت این نظام آفرینش وجود دارد نبرد.
پس بی معنی است که یک عمر با فقر وتنگدستی در داخل حجره های طلبگی سپری کنم و بدون اینکه تدبیری برای معاشم داشته باشم و مثل هر انسان عادی امورات زندگی ام بگذرد و پی به قدرت وحکمت و معنایی که در پشت همه این اتفاقات وجود دارد نبرم.
«إِنَّ فی‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ...لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُون»₍₂₎
«محققا در خلقت آسمانها و زمین و رفت و آمد شب و روز، و کشتی‏ها که بر روی آب برای انتفاع خلق در حرکت است، و بارانی که خدا از بالا فرو فرستاد تا به آن آب، زمین را بعد از مردن زنده کرد و سبز و خرّم گردانید، و در پراکندن انواع حیوانات در زمین، و گردانیدن بادها (به هر طرف) و در خلقت ابر که میان زمین و آسمان مسخّر است، در همه این امور ادلّه‏ای واضح برای عاقلان است»

البته یک علتی برای کوری و کری من میتواند وجود داشته باشد وآن هم نادیده گرفتن آنچه که به چشم ودلم میفهمم به خاطر آنچه که با گوشم میشنوم از فلسفه ومنطق هایی که همه این نظم، تدبیر وزیبایی خلقت رو زیر سوأل میبرند.
ویا یک علت دیگری هم میتواند داشته باشد وآن اینکه

بدیهی ترین وآسان ترین دستورات خودسازی که نماز اول وقت خواندن و گناه نکردن است را بشنوم و در خیالم با قرار دادن خودم در معرض پیچیده ترین و لطیف ترین دلایل فقهی، با دلیل شرعی خواسته نفسم را برآورده کنم وبه راحتی نمازهای اول وقتم را به تاخیر اندازم.

پاورقی
1-خداشناسی، ص: 59
2-سوره مبارکه بقره ایه164
3-مطالعه بیشتر درمورد خداشناسی