امیرالمؤمنین علی_{(علیه السلام)}
«من حاسب نفسه ربح، و من غفل عنها خس»
«هرکس به حساب نفسش برسد سود میکند وهرکس از آن غافل شود زیان خواهد دید»
یکی از مهمترین مسائل قابل بحث در زندگی انسان، بحث محاسبه است چه در امور دنیوی وکسب وکار وچه در امور معنوی و دینی.
اگر به اسمان بالای سر خود نگاه کنید خورشید و ماهی را خواهید دید که به صورت منظم ودقیق سر ساعت مشخص وتعیین شده طلوع میکنند و سر ساعت مشخصی هم غروب میکنند.
محاسبه در زندگی دنیا وکسب وکار رابطه مستقیمی با تنظیم ومدیریت وبرنامه ریزی انسان با توجه به ساعت های شبانه روزی دارد که بر اساس وضعیت خورشید وماه در آسمان مشخص شده اند که تقریباً امکان ندارد کسی با نادیده گرفتن ماههای شمسی و یا قمری وساعات شبانه روزی  بتواند در کسب وکار وزندگی دنیای خود به سود آوری وموفقیت برسد.{مثل اینکه مغازه داری به جای اینکه مثل همه مردم صبح ها بیدار شود و مغازه خود را باز کند، شبها بیدار باشد ومغازه را باز کند یا اینکه مغازه داری وقتی سر ماه یا هفته میشود اصلاً به حساب وکتاب مغازه خود رسیدگی نکند و میزان هزینه ها ودر آمدهای خود را مشخص نکند}
همانطور که در امور دنیا برنامه ریزی ونظم اهمیت دارد، در امور معنوی ودینی هم آموزه های وحیانی والهی که از طریق انبیاء الهی به ما رسیده، اهمیّت دارند ومانند خورشید وماهی هستند که ما باید در مدیریت وبرنامه ریزی ومحاسبه اعمال ورفتار خود همواره آنها را ملاک ومیزان قرار بدهیم ونفس خود را به آنها عرضه کنیم؛ یعنی با محاسبه ببینیم که نفس ما چقدر توانسته مطیع وپیرو انبیاء الهی وکتب آسمانی باشد واز طرفی چقدر کم آورده وکوتاهی کرده.
چون اگر نفس ما در پرداختن به امور معنوی و دینی، تعالیم پیامبران الهی و در رأس آنها رسول اکرم_{(صلی الله علیه واله)} وائمه اطهار_{(علیهم السلام)} را نادیده بگیرد مانند کسی است که در امور دنیای خود توجهی به ساعات شب وروز و نحوه ونظم قرار گفتن ماههای شمسی یا قمری ندارد و اینچنین شخصی هیچگاه نه تنها سودی نخواهد برد بلکه همواره درضرروزیان هم خواهد بود.

پاورقی
1-منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (خوئی)، ج‏21، ص: 278
2-اهمیت محاسبه نفس در آیات و روایات