مطلبی که امروز توفیق نوشتنش را یافتم مربوط به یک فراز از آیه 100سوره مبارکه نساء است که همین یک فراز آنچنان مطلب دقیق و لطیفی دارد واز طرفی علامه طباطبایی_(ره) نیز آنچنان در تفسیر این فراز شاهکار کرده که دیگر جایی برای بهانه و سخنی برای انتقاد باقی نگذاشته وحجّت را برای هر طالبی وبرای هر سالکی تمام کرده.

«وَ مَنْ یُهاجِرْ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ یَجِدْ فِی الْأَرْضِ مُراغَماً کَثیراً وَسَعَةً .....کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحیما»₍₁₎
«وهر که در راه خدا هجرت کند، در زمین اقامتگاه‏های فراوان و گشایشها خواهد یافت ......خدا آمرزنده مهربان است»

تنها ترین اسلحه ایی که دشمنان ادیان الهی و دولت های تحت سلطه طاغوت میتوانند بوسیله آن مؤمنین و پیروان ادیان آسمانی را تحت فشار قرار دهند، محدود کردن و در تنگنا قرار دادن آنها بوسیله رفتار ناعادلانه وظالمانه در جامعه است، بطوری که نگذارند صدایشان شنیده شود وبه اعتراضاتشان توجهی شود؛ واین روش تنها وسیله ای است که میتوانند به وسیله آن دربرابر اهل ایمان اظهار فضل وعزت کنند وآنها را ذلیل وناچیز وبی اهمیت جلوه دهند واز طرفی اگر اعتراضی کنند برچسب فتنه گر واغتشاشگر به آنها بزنند.
دستوری که پروردگار عالم در آین آیه شریفه برای به خاک مالیدن چهره استکباری وظالمانه دشمنان اسلام میدهد، "دل کندن از خانه وکاشانه ای است که در حکومت تحت سلطه طاغوت داریم وحرکت وسیر وسفر در روی زمین وسیع خداوند تا پیدا کردن سرزمینی که بشود درآن حق وعدالت را پیاده کرد،" است.
چون همین دل کندن از تعلقات دنیا و وابسته نبودن به آنها اصلی ترین وسیله ای است که میتواند موضع عزت دولت های استکباری را به موضع ذلّت تبدیل کند واز طرفی به ما در چشیدن و تجربه زندگی در زیر سایه حکومت دینی کمک کند.

البته بحث نکات لطیف تر ومصادیقی در افق های معنوی بالاتری دارد که قلم بنده از ورود وطرح آن مباحث عاجز است وتنها به بیان علامه طباطبایی_(ره) در تفسیر شریف المیزان اکتفا میکنیم.

هر کس در راه خدا یعنی به طلب خشنودی او مهاجرت کند، و به این منظور از خانه و کاشانه‏ اش چشم بپوشد که هم از نظر اعتقادی و هم از نظر عملی پای بند به دین خدا باشد، خواهد دید که در زمین نقاط بسیاری برای زندگی او هست. هر نقطه‏ ای را که موانع نمی‏گذارد او در آن نقطه دین خدا را اقامه کند، به وسیله مهاجرت به نقطه ه‏ای دیگر پناهنده می‏شود و به این وسیله دماغ آن مانع را بخاک می‏مالد، و آن مانع را بخشم درمی‏ آورد و یا با آن به نزاع برمی‏خیزد، و آن وقت است که می‏فهمد زمین خدا فراخ است₍₂₎

پاورقی
1-سوره مبارکه نساء آیه100
2-ترجمه المیزان، ج‏5، ص: 83
3-جایگاه هجرت در مکتب اسلام