دستورالعمل ورود به دریای علم
اگر قرار است به معنی دقیق کلمه اهل علم شویم واگر قرار است وقتی اهل علم شدیم الگو وپیشوایی برای توده های مردم در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی،خانوادگی و... شویم وآنها را به سوی سعادت دنیا وآخرت رهنمون شویم، هیچ شکی نیست که اول باید خودمان راه را شناخته باشیم.
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«أنظروا أهل بیت نبیّکم، فالزموا سمتهم، و اتّبعوا أثرهم، فلن یخرجوکم من هدی، و لن یعیدوکم فی ردی»(1)
«نظر کنید به اهل بیت پیغمبرخود(صلی الله علیه واله) پس راه ایشان بگیرید ومتابعت اثار ایشان کنید؛ زیرا هرگز شما را از طریق هدایت بیرون وبه چاه هلاکت سر نگون نکنند»
ودر مرحله بعدعلمی که در سینه نهفته داریم را از صاحبان اصلی آن یعنی اهل بیت عصمت وطهارت(علیهم السلام) گرفته باشیم و در نتیجه قادر برهدایت ودستگیری مردم شده باشیم.
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«نحن الشّعار و الأصحاب، و السّدنة و الأبواب، و لا یؤتی البیوت الّا من أبوابها، و من أتاها من غیر أبوابها کان سارقا لا تعدوه العقوبة»(2)
«ماییم خداوندان راز واصحاب وخزانه داران دروازها؛ نشاید داخل خانه ها شد مگر از دروازه های آنان، پس هر کس از غیر دروازه وارد خانه شود آنرا دزد نامند»
حالا که هم راه را شناختی وهم اهل علم را شناختی پس دستورالعملی را که از همین خاندان برای ورود به دریای علم آنها بیان شده را هم بشنو وکمرهمّت واراده برای عمل به این دستور گهر بار ببند و عمر خود را وقف عمل، استقامت وپایداری در این راه بنما تا سعادت هر دو جهان را در بین دستان خود ببینی.
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ رَبِحَ وَ مَنْ غَفَلَ عَنْهَا خَسِرَ وَ مَنْ خَافَ أَمِنَ وَ مَنِ اعْتَبَرَ أَبْصَرَ وَ مَنْ أَبْصَرَ فَهِمَ وَ مَنْ فَهِمَ عَلِم»(3)
«هر که خود را محاسبه کرد سود برد، و هر که از محاسبه خود غفلت ورزید زیان دید، هر کس(ازگناه) بیمناک شد، امنیّت یافت، و هر کس(از اتفاقات زندگی) عبرت گرفت بصیر شد، و هر که بصیر شد، حق را فهمید، و هر که حق را فهمید عالم گردید»
هر کس برسد حساب خود را سودی ببرد ز زشت و زیبا
غافل ز حساب در زیانست خائف ز خدای در امانست
بینا شود آنکه یافت عبرت فهمید و بعلم یافت وَصلَت
امام رضا(علیه السلام)
امام و علوم او، همچون دریایی بی انتهاست که پایان ناپذیر می باشد و درون آن مملو از انواع موجودات و جواهرات گوناگون است و چون پرنده ای قطره ای بردارد، چیزی از آب آن کم نخواهد شد. علوم امام بی انتهاست و کسی نمی تواند به تمام مراحل علمی و اطلاعات او دست یابد.(4)
پاورقی
1- منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (خوئی)، ج21، ص: 279
2-المراجعات،جواب سوم،ص65، نشر سایه
3-نهج البلاغةللصبحی صالح، ص 506
4-بحارالانوار، ج ۲۶، ص ۱۹۰ ، ح ۲
