کسی که می خواهد در دریای توحید شنا کند باید از لباس تعلقات و امور دست و پا گیر خود را رها کند

این که خدای متعال در مورد خورشید و ماه (و ستارگان) می فرماید

﴿لاَ اَلشَّمْسُ یَنْبَغِی لَها أَنْ تُدْرِکَ اَلْقَمَرَ وَ لاَ اَللَّیْلُ سابِقُ اَلنَّهارِ وَ کُلٌّ فِی فَلَکٍ یَسْبَحُونَ﴾[1]  نه خورشید را سزاست که به ماه رسد، و نه شب بر روز پیشی می‌گیرد؛ و هر کدام در مسیر خود شناورند.

 می گویند ﴿یَسْبَحُونَ﴾ از ریشه « سبح» و به معنای شنا کردن است و در ارتباط با ستارگان مراد شناوری است  ، لذا معنای آیه این است که ماه و خورشید و ستارگان در فلک خودشان شناور بوده و سیر کنند ،  و هر کس هم که بخواهد در دریای توحید شناور باشد باید همه تعلقات را رها کرده و به دور بریزد ، تا مبادا این امور او را از سیر بازدارد .

امیر المونین علی علیه السلام  نیز فرمود :

«بَادِرُوا أَمْرَ الْعَامَّةِ وَ خَاصَّةَ أَحَدِکُمْ وَ هُوَ الْمَوْت‏ُ فَإِنَّ النَّاسَ أَمَامَکُمْ وَ إِنَّ السَّاعَةَ تَحْدُوکُمْ مِنْ خَلْفِکُمْ تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا ‏» [2] بشتابید بواقعه ‏اى که براى همه عمومیّت دارد و مخصوص به هر یک از شما است و آن مرگ است (آماده مرگ و رفتن از دنیا باشید) زیرا (گروهى از) مردم پیش روى شما هستند (از شما پیشى گرفته ‏اند) و قیامت از پشت سر شما را میراند (مانند آنکه کاروانى از پیش رفته و عقب مانده‏ ها را رئیس کاروان به تندى مى ‏برد تا به جلو رفته‏ ها برساند، بنا بر این) سبک شوید (از زیر بارهاى گران خود را رهائى داده به کاروان) ملحق گردید .

می فرماید با بار سنگین نمی توانید به ما برسید ، باید بارتان را سبک کنید تا بتوانید به ما برسید .

باید مراقب بود تا هر روز تعلقات انسان به امور دست و پا گیر زیاد نشود نباید با پرداختن به تشطط و کثرات خود را از توحد خارج کرد انسانی که این گونه است نمی تواند به توحید توجه کند ،حتی گاهی اوقات علوم رسمی نیز مانع توجه انسان به توحید می شود ، اگر تمام فکر و ذکر انسان این باشد که تنها به دنبال کلاس و درس و استاد باشد و از حقیقت غافل بماند ،  یک آن به خود می آید می بیند که هیچ پیش نرفته است و حتی یک قدم در مسیر توحید ننهاده است

تو بدان صورت که اول هشته ای

این چنین فردی می بیند که در همان حالت که  روز اول که وارد سلوک شده بود باقی مانده است و چه بسا بخاطر ترک مجاهده و تلاش نکردن چیزهایی را نیز از دست داده است 

باید کار کرد

                ای آنـکـه تـو طالب خدایـی به خود آ        از خـود بطلـب، کـز تو جدا نیست خدا

اول به خود آ، چون به خود آیی به خدا        کـاقــرار نـمـایـی بــه خــدائـیِ خدا

 [3]

────────────────────────────

[1] (سوره یس، آیه 40)

[2](نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص: 243)

[3] (دیوان شاه نعمت الله ولی - رباعی شماره 2)