عبادت و زیاد نماز خواندن و روزه گرفتن همیشه نمی‌تواند امنیّت معنوی و اعتقادی انسان را حفظ کند و انسان را از فتنه‌ها و شبهات و سوالاتی که از دین و یا بر علیه مطرح می‌کنند محافظت کند، به همین جهت شاید یکی از دلایلی که در قرآن نزدیک به سیصد مرتبه مخاطب را به تفکر و تعقّل و آگاهی نسبت به مسائل مختلف دینی و اعتقادی دعوت کرده است همین باشد
امام صادق(علیه‌السلام)
«اَفضَلُ العِبادةُ اِدمانُ التَّفکُّرفی اللهِ و فی قُدرَتهِ»(1)
«برترین عبادت مداومت نمودن بر تفکّر درباره خداوند و قدرت اوست»
امام حسن‌عسگری(علیه‌السلام)
« لَیسَتِ العِبادَةُ کَثرَةَ الصیّامِ وَ الصَّلوةِ وَ انَّما العِبادَةُ کَثرَةُ التَّفَکُّر فی أمر اللهِ»(2)
«عبادت کردن به زیادی روزه و نماز نیست، بلکه (حقیقت) عبادت، زیاد در کار خدا اندیشیدن است»
پاورقی
1-الکافی،ج2،ص55
2-تحف العقول، ص442
در قرآن کریم مجموعاً بالغ بر سیصد بار تحت عناوین مختلفی مخاطبش را به تفکّر، تعقّل و اندیشه دعوت کرده است، پس بدون شک میوه و ثمره چنین دینی نمی‌تواند تعصّب، جهل و سطحی‌نگری باشد.
امام صادق(علیه‌السلام)
«اَفضَلُ العِبادةُ اِدمانُ التَّفکُّرفی اللهِ و فی قُدرَتهِ»(1)
«برترین عبادت مداومت نمودن بر تفکّر درباره خداوند و قدرت اوست»
امام حسن‌عسگری(علیه‌السلام)
«لَیسَتِ العِبادَةُ کَثرَةَ الصیّامِ وَ الصَّلوةِ وَ انَّما العِبادَةُ کَثرَةُ التَّفَکُّر فی أمر اللهِ»(2)
«عبادت کردن به زیادی روزه و نماز نیست، بلکه (حقیقت) عبادت، زیاد در کار خدا اندیشیدن است»
پاورقی
1-الکافی،ج2،ص55
2-تحف العقول، ص442
تنها راهی که می‌تواند ما را از تقلید و پیروی کورکورانه ازعادت‌ها، سنّت‌ها و حتّی شایعات در جامعه نجات دهد و نسبت به انجام و ترتیب اثر دادن به سنّت‌های خوب و درست مصمم‌تر کند، بیدار کردن قوه تحلیل و تفکّر در وجودمان است
در بسیاری از آیات قرآن، خداوند انسان‌ها را به علت تعقل نکردن مؤاخذه کرده و با عباراتی؛ مانند:
«أَ فَلا تَعْقِلُون»(1)، «أَفَلا تَتَفَکَّرُون»(2) و «أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآن»(3)
«آیا نمىاندیشید؟» و «آیا در قرآن تدبر نمی‌کنید؟»
آیا تا بحال به این نکته در معنای آیه 3 سوره مبارکه حمد فکر کرده اید؟
«مالِکِ یَوْمِ الدِّین»
که چرا گفته شده «سلطنت دارد یا مالکیت دارد پروردگار در روز قیامت»؟
در حالی که سلطنت و مالکیت حقیقی پروردگار تنها در قیامت مطرح نیست بلکه در تمام خلقت ، از جمله همین دنیایی که ما الان داریم زندگی میکنیم نیز مطرح است
