رسول اکرم(صلی الله علیه واله)
«نزدیکترین شما در قیامت به من امانتدارترین شماست»(1)
امانتداری و صداقت در حفظ آنچه از مال، سرمایه، آبرو و هر چیزی که برای نگهداری آن شما را امین دانستهاند، باعث رشد مقام معنوی و قرب انسان به خداوند متعال خواهد شد؛ چرا که امانتداری و صداقت، کار انبیاءست.
پاورقی
1-امالی(طوسی) ص229
رسول اکرم(صلی الله علیه واله)
«نزدیکترین شما در قیامت به من امانتدارترین شماست»(1)
امین بودن و مورد اطمینان مردم بودن از جمله خصوصیاتی نیست که به سادگی و چند روزه به دست بیاید؛ باید انسان عمری صادقانه و پاک زندگی کند تا خداوند اینچنین آبرو و شناختی در بین مردم به او بدهد.
امانتداری کردن و بدون چشمداشت از مال و اموال و آبروی مردم محافظت کردن از جمله صفاتی است که پیامبرگونه است و بدون شک صاحب خود را هم در قیامت به مقام انبیاء نزدیک خواهد کرد.
پاورقی
1-امالی(طوسی) ص229
فرمایش رسولاکرم(صلیاللهعلیهواله)به امیرالمؤمنینعلی(علیهالسلام)
«واللَّه ثم واللَّه ثم واللَّه، لو أنّ الرجل جاء یوم القیامة و ذنوبه أکثر من ورق الشجر و قطر المطر و ما فی الأرض من حجر أو مدر، ثم لقی اللَّه محبّاً لک و لأهل بیتک لأدخله اللَّه الجنة»(1)
«به خدا قسم به خدا قسم به خدا قسم، اگر مردی در روز قیامت حاضر شود در حالی که گناهانش بیشتر از برگ درختان و قطره های باران و آنچه روی زمین از سنگها و ریگها باشد ولی خدا را با محبت تو و اهل بیت تو ملاقات نماید خداوند او را داخل بهشت می کند. سپس پیامبر فرمود: به خدا قسم به خدا قسم به خدا قسم، اگر مردی تمام روزها را روزه بگیرد و شبها را به نماز بایستد و سوار بر اسبهای جنگی در راه خدا جهاد کند ولی خداوند را با دشمنی تو و اهلبیت تو ملاقات کند، خداوند او را با صورت به آتش جهنم می اندازد»
دلسپردگی، تبعیّت و پیروی صادقانه از ولایت انسان را با کمترین عبادت و با بیشترین گناه به مقصد خواهد رساند و مورد قبول و آمرزش خداوند قرار خواهد داد؛ امّا دلندادن، سرپیچی و عدم تطبیق با ولایت انسان را با بیشترین عبادت و کمترین گناه هم به مقصد نخواهد رساند و مورد لطف و رحمت خداوند قرار نخواهد داد.
پاورقی
1-الاربعون حدیثاً: ۳۰-۳۱ ح ۹.
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«هرکه باطل را یاری کند به حق ظلم کرده»(1)
یاری کردن باطل به روشهای مختلفی خواسته یا ناخواسته توسط افراد رخ میدهد و شایعه پراکنی و سخنچینی میتواند یکی از این روشها باشد.
وقتی فضای جامعه پر میشود از شایعات و دروغها و یا بزرگنمایی در مشکلات کوچک و مردم هم هر کدام به راحتی هر چه میشنوند برای یکدیگر بازگو میکنند، میتوان گفت که اینکار از مصادیق یاری کردن باطل است، چرا که غالباً شایعات برای سودجویی افراد خلافکار تنظیم و در بین مردم پخش میشود.
سخنچینی، شایعهپراکنی و هر کاری که باعث شود رابطه و ضابطه سالم و برحق فردی و یا گروهی تحت شعاع قرار بگیرد را میتوان از مصادیق یاری کردن ظلم و ظالم محسوب کرد.
مثلاً در نمونه کوچکتر نقل قول و تعریف کردن سخنانی در مورد یک خانواده که شایعه و دروغ است و اگر به گوش زن و یا مرد خانواده برسد باعث ایجاد اختلاف و یا طلاق میشود و در نمونهای بالاتر نقل قول و تعریف کردن شایعات و تحلیلهای بی پایه و اساس از وضعیت اقتصادی و یا امنیتی یک کشور که هدفمند توسط عدهای سودجو جهت از بین بردن فضای آرام جامعه تنظیم و منتشر میشود را میتوان از نمونههای یاری کردن باطل نام برد.
پاورقی
1-غررالحکم،حدیث1021
مرتاضان با انجام تمریناتی سخت و غیر عادی در تمرکز و کنترل بعضی از اعضا و قوای بدن به قابلیتهای میرسند که میتوانند به صورت محدودی کارهایی غیرعادی انجام دهند، و مردم را سرگرم کنند.
البته در مواردی زیادی هم به دلیل ارتباطاتی که با اجنه و شیاطین پیدا میکنند میتوانند به مردم آسیب بزنند و یا خواستههای مشتریان خود را که در ازای پرداخت مبلغی خواستار آسیب رساندن به دیگران هستند را برآورده کنند.
متاسفانه کارهای مرتاضان جذاب است و در این زمانه رسانههای غربی با الگو برداری از آنها و مبالغه و بزرگنمایی در کارهای آنان سریالها و فیلمهای جذابی از انسانهایی با قدرتهای غیرطبیعی میسازند و به طور غیر مستقیم جوانان را تشنه پیدا کردن راه رسیدن به اینچنین قابلیتهایی و خروج از بندگی خدا میکنند
امام صادق(علیهالسلام)
«اَلْمُفَوِّضُ أَمْرَهُ إلَی اللّهِ فی راحَةِ الأَبَدِ وَ العَیْشِ الدّائِمِ الرَّغَدِ و....»
«کسی که کارهای خود را به خدا بسپارد همواره از آسایش و خیر و برکت در زندگی برخوردار است ...»
رسیدن به آرامش و راحتی جان موهبتی است که بعد از انجام وظیفه و با توکّل و واگذار کردن صادقانه امور به پروردگار متعال به دست میآید.
پاورقی
1-مصباح الشریعه ص521
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«بخل بدیهای هر عیبی را دارد و افساری است که بخیل را به هر بدی میکشاند»(1)
کاری که علّتش، بی عقلی و انجامش با دروغ و فریب و پایانش با بی آبرویی است چه فایدهای دارد؛ بُخل مرضی است که عقل را از صاحبش میگیرد و او را به دروغ و فریب میاندازد و در نهایت هم آبروی صاحبش را میبرد.
پاورقی
1-بحارالانوار،جلد70، صفحه307
امیرالمؤمنین علی(علیهالسلام)
«لَا یَتْرُکِ النَّاسُ شَیْئاً مِنْ دِینِهِمْ لِإِصْلَاحِ دُنْیَاهُمْ إِلَّا فَتَحَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مَا هُوَ أَضَرُّ مِنْهُ»(1)
مردم چیزی از مسائل دینشان را برای صلاح دنیاشان کم نمیگذارند، مگر این که خداوند چیزی زیان بارتر از آن سودی که از ترک آن امر دینی در نظر داشتند، در برابرشان میگشاید.
آنانکه برای رسیدن به دنیایشان از دینشان زدند، طبق حدیث شریف پروردگار متعال دیر یا زود آنان را به خسارتی خواهد انداخت که تمام آن سودی که به قیمت کوتاهی کردن در عمل به وظایف دینی بدست آوردهاند را برای جبران آن خسارت، از دست خواهند داد
پاورقی
1-نهج البلاغة، حکمت 103
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«فاجر دینش را سپر دنیایش قرار میدهد»(1)
انسانی که تفکّرات، سلایق و نگاهش به دنیا بر اساس هوا و هوس و شهوت تنظیم میشود و تمام سعادت و خوشی خود را در رسیدن به دنیا و لذتهای دنیوی تعریف میکند بدون شکّ در مورد دین و دینداری نگاهی سخیفانه و کمارزش خواهد داشت و هیچ وقت حاضر نخواهد شد که دنیای خود را به خاطر دین و ارزشهای دینی تحت تاثیر قرار دهد، به خاطر همین طبق بیان حدیث شریف هرگاه در دوراهی انتخاب بین دین و دنیا قرار بگیرد همیشه دین را سپری برای حفظ دنیایش قرار میدهد.
هزاران دانه افشاندیم و یک گل زان میان نشکفت
به شورستان تبه کردیم رنج باغبانی را
برگرداندیم روی از نور و بنشستیم با ظلمت
رها کردیم باقی را و بگرفتیم فانی را (2)
پاورقی
1-غرالحکم، حدیث1546
2-پروین اعتصامی
دلکندن از غیر خدا یک وصیّت قرآنی است که خدای متعال در آیه هشتم از سوره مبارکه زمر(1)رسولاکرم(صلیاللهعلیهواله)و به تبع ایشان امت او را به تحصیل آن امر فرموده است
انقطاع الیالله(ویا دل کندن از غیر خدا)، تعبیری از حرکت باطنی انسان به سوی پروردگار متعال است؛ آن هم حرکتی نه در مکان و طول زمان بلکه بر فراز مکان و ماورای زمان که بر اساس آن، انسان سالک، اندک اندک تعلقات را از قلب خود دور کرده و تنها به خدای متعال وابسته باشد. بر این اساس برخی از بزرگان گفتهاند: مراد از انقطاع إلی اللّه تعالی، وارستگی ضمیر و سرّ انسان از غیر خدای تعالی در همه ابعاد نیازمندیهاست.(2)
آری، لذتی که در انقطاع به سوی خدای متعال نهفته است، در هیچ چیز دیگر وجود ندارد؛ لذتی که هیچ مزاحمت و ناگواری با آن نیست و خالص است.(3)
در وروایتی از امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) آمده است که
«ایمان هیچ بندهای راستین نمیشود مگر زمانی که اعتمادش نسبت به آنچه نزد خداست از اعتمادش به آنچه در دست خود دارد بیشتر باشد»(3)
به عبارتی میشود گفت که ایمان راستین و صداقت در ایمان ثمره انقطاع دل انسان از غیر خدا در عین زندگی در بین مردم است و تا زمانیکه به معنای واقعی کلمه نتوانستیم دل از غیر خدا رها کنیم، تجربهای از ایمان راستین و لذت آن نچشیدهایم
پاورقی
1-«وَ اذْکُرِ اسْمَ رَبِّکَ وَ تَبَتَّلْ إِلَیْهِ تَبْتیلاً»
و نام پروردگارت را یاد کن و تنها به او دل ببند (بهکلی از غیر او دل ببر)
2-محمدی گیلانی، محمد؛ شرح مناجات شعبانیه، نشر سایه، چاپ اول، تهران، ۱۳۷۳، ص ۲۲۹
3-نراقی، ملامحمدمهدی؛ علم اخلاق اسلامی (ترجمه جامع السعادات)، ترجمهی سیدجلال الدین مجتبوی، انتشارات حکمت،چاپ چهارم، ۱۳۷۷، ج ۱، ص ۲۱۱.
4-شرح نهجالبلاغه،جلد9،صفحه216
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«مؤمن دنیا را سپر دینش قرار میدهد»(1)
انسان مؤمن و معتقد به ربوبیّت پروردگار متعال میداند که دنیا و لذتهای دنیا چند روزی بیشتر در اختیار او نیستند و به محض تمام شدن فرصت زندگیاش در این دنیا او را رها خواهند کرد و تنها چیزی که برای او باقی خواهد ماند دین و محبّتش به پروردگار متعال است، به خاطر همین وقتی در دو راهی انتخاب بین دین و دنیا قرار میگیرد، هیچگاه دنیا را انتخاب نمیکند و طبق بیان حدیث شریف صادقانه بر اساس ایمانش عمل خواهد کرد و دنیا را سپری برای حفظ دینش قرار میدهد.
کجا عقل، یا شرع فتوا دهد
که اهل خرد دین به دنیا دهد
پاورقی
1-غرالحکم، حدیث1546
رسول اکرم(صلیاللهعلیهوآله)
«خُیِّرَ سُلَیمانُ بینَ المُلکِ و المالِ و العلمِ، فاختارَ العِلْمَ فاُعطیَ العِلْمَ و المالَ و الْمُلکَ باختیارِهِ العِلْمَ.»(1)
حضرت سلیمان بین پادشاهی، مال و علم مخیّر شد، ایشان علم را انتخاب کردند و با این انتخاب هم علم و هم مال و هم پادشاهیِ دنیا به ایشان بخشیده شد.
امام صادق(علیه السلام)
«مَن تَعَلَّمَ العِلمَ و َعَمِلَ بِهِ و َعَلَّمَ لِلّهِ دُعِیَ فی مَلَکُوتِ السَّماواتِ عَظیما فَقیلَ: تَعَلَّمَ لِلّهِ و َعَمِلَ لِلّهِ و َعَلَّمَ لِلّهِ»(2)
هر کس برای خدا دانش بیاموزد و به آن عمل کند و به دیگران آموزش دهد، در ملکوت آسمانها به بزرگی یاد شود و گویند:برای خدا آموخت و برای خدا عمل کرد و برای خدا آموزش داد.
اگر کسی خالصانه به دنبال تحصیل علم نافع و بندگی پروردگار متعال باشد و صادقانه خداوند متعال را کانون توجهّات خود قرار بدهد؛ پس منتظر باشد تا روزی خداوند او را کانون توجهّات تودههای مردم، دانشمندان، سیاستمداران و حتّی اهالی آسمان قرار بدهد
پاورقی
1-الفردوس، ج 2، ص 192، ح 2957
2-الذریعه الی حافظ الشریعه(شرح اصول کافی) ج1،ص56
رسول اکرم(صلیاللهعلیهوآله)
«إنّی لا أتَخَوَّفُ علی اُمَّتی مُؤمِنا و لا مُشرِکا ، أمّا المُؤمنُ فیَحجُرُهُ إیمانُهُ ، و أمّا المُشرِکُ فیَقمَعُهُ کُفرُهُ ، و لکن أتَخَوَّفُ علَیکُم مُنافِقا عالِمَ اللِّسانِ ؛ یَقولُ ما تَعرِفونَ ، و یَعمَلُ ما تُنکِرونَ»(1)
من برای امّت خود از مؤمن و مشرک نمی ترسم؛ زیرا مؤمن را ایمانش مانع [از لطمه زدن به جامعه اسلامی ]می شود و مشرک را نیز همان کفرش سرکوب می کند. اما ترس من برای شما از منافق زبان بازی است که حرف هایی می زند که شما بدان اعتقاد دارید و کارهایی می کند که شما به آنها اعتقاد ندارید.
انسان مست حالاتی دارد که باعث رسواییاش میشود و در مستی خودش ممکن است اشتباهات بزرگی انجام دهد و خسارات جبران ناپذیری بزند؛ امّا امان از انسان علیم اللسان و منافق که نه حالاتی دارد که رسوایش کند و نه طوری قدم بر میدارد و حرف میزند که نفاق و دروغش مشخص شود.، بلکه عاقلانه به فکر فریب است
پاورقی
1-کنز العمّال : 29046.
امام صادق(علیه السلام)
«دلهایتان شیرینی ایمان را نمیچشد مگر اینکه از دنیا رویگردان شود»(1)
ایمان و چشیدن مزه قرب و انس به پروردگار متعال موهبت و عنایتی است که تنها در قلبهایی جای میگیرد که صادقانه و تکبیرگویان محبّت و دلبستگی قلبی خود را از غیر خدای متعال بریده باشند.
رویگردانی از دنیا و خالی کردن قلب از محبّت دنیا برابر است با مملو شدن قلب از محبّت و ایمان به پروردگار متعال.
خوشا آن دل که از اغیار بُبْرید
خوشا آن جان که از جز یار بگسست
خوشا آن دل که با دلدار آمیخت
خوشا آن جان که با جانانه پیوست
پاورقی
1-کافی، جلد2،ص128