خالی شدن ذهن از خیالات گناه‌آلود شروعی برای تکامل اخلاقی و معرفتی انسان و باز شدن در معارف الهی است و همه این اتفاقات وقتی رقم می‌خورد که ما چشم و گوش کنترل شده‌ای داشته باشیم که اجازه دیدن و شنیدن صحنه‌ها و سخنان وسوسه برانگیز و گناه‌آلود را نداشته باشند
رسول اکرم(صلی‌اللّه‌علیه‌و‌اله)
«کسی که از نگاه‌های ناروا بپرهیزد، حق تعالی ایمانی به او عطا خواهد کرد که شیرینی آن را در قلبش احساس کند.»
مستدرک الوسائل، ج 14، ص 368
چشم و گوشی که کنترل شده است و اجازه دیدن و شنیدن هر چیزی را ندارد، نه تنها بهترین مراقب بلکه تنهاترین روش برای از بین بردن خیالات گناه‌آلود و حتّی بالاتر آز آن کلید خالی کردن ذهن و کنترل و مدیریّت آن است
رسول اکرم(صلی‌اللّه‌علیه‌و‌اله)
«غُضُوا ابصارکم ترون العجایب»(1)
«چشم های تان را از مناظر شهوت انگیز بپوشانید تا عجایب را ببینید»
مستدرک الوسائل، ج 14، ص 270
امیرالمؤمنین‌علی(علیه‌السلام)
«مَن حاسَبَ نفسَهُ وَقَفَ علی عُیُوبِهِ»(1)
«هر کس به حساب نفس خود رسیدگی کند به عیب‌هایش آگاه شود»
تربیت نفس و خودسازی اتفاقی نیست که به صورت تصادفی رقم بخورد.
شلوغی زندگی دنیا و معاشرت با افرادی که خودشان را فراموش کرده‌اند و غرق در دنیا و رذائل نفسانی شده‌اند هر کدام پرتگاهایی هستند که می‌توانند ما را بیشتر از قبل از خودمان غافل و به دره غفلت و نسیان بیاندازند.
در این شلوغی و در این هیاهوی دنیا همواره باید مراقب بود و نگهبان سرمایه معنوی خود بود و نگذاشت رنگ دنیا و رنگ غفلت در قلب ما نفوذ کند و خودش را در گوشه و کناره‌های قلب ما پنهان کند.
مراقبه و محاسبه و استغفار هر کدام نسخه‌هایی هستند شفا بخش برای زدودن امراض آشکار و غیر آشکار انسان چه آن امراضی که از آن خبر داریم و چه آن امراضی که از آن بی خبریم و همانند علف‌های هرز در گوشه و کناره‌های قلبمان در حال رشد و نمو هستند.
پاورقی
1-عیون الحکم و المواعظ(لیثی) ص435
امیرالمؤمنین‌علی(علیه‌السلام)
«آفهُ العُلَماءِ حُبُّ الرِّئاسهِ»(1)
«آفت عالمان حبّ ریاست است»
هر نعمتی آفتی دارد و هر توانایی و امتیازی می‌تواند غفلت آفرین باشد و انسان را به حالت مستی و غرور بیاندازد.
علم و معرفت هم در آن هنگام که قلب صاحبش را برای حکمفرمایی و ریاست به تکاپو بیاندازد در مرحله اول نشانی از علم و معرفت ناقص صاحب معرفت است و در مرحله بعد آتشی است که به جان صاحب معرفت خواهد افتاد و همان اندک علم و معرفت صاحبش را با دود هوا هوس مبهم و ناخالص خواهد کرد.
مراقبه و محاسبه و استغفار هر کدام نسخه‌هایی هستند شفا بخش برای زدودن امراض آشکار و غیرآشکار انسان چه آن امراضی که از آن خبر داریم و چه آن امراضی که از آن بی خبریم و همانند علف‌های هرز در گوشه و کناره‌های قلبمان در حال رشد و نمو هستند.
پاورقی
1-میزان الحکمه،ج1
یکی ازملزومات تهذیب اخلاق و اصلاح امور حیات آدمی محاسبه و مراقبه می باشد ، مراقبه عبارت است از کشیک نفس کشیدن به منظور این که کار ناشایستی از او سر نزند و محاسبه عبارت است از حساب و کتاب کشیدن از نفس به عبارت دیگر ارزیابی نفس را محاسبه و پاسبانی از او را مراقبه می گویند .
برخی با خود می گویند این که ما
رسول اکرم(صلی الله علیه وآله)
«از خود حساب بکشید پیش از آنکه به حساب شما برسند واعمال خود را وزن کنید پیش از آنکه آنها را بسنجند وبرای روز قیامت خویشتن را آماده کنید»
وسائل الشیعه ج۱۶
شاید وقتی حرف از بندگی خدا ومعنویت به میان می آید ذهن غالب مردم یاد عبادت ها ونماز های طولانی وذکر گفتن با تسبیح بیافتد.
ماه رمضان و روزه داری از مهمترین ایام عبادت ومعنویت مکتب تشیع محسوب میشودواز طرفی روزه گرفتن نیزاز مهمترین اعمال عبادی در بین سایر اقسام عبادت محسوب میشود.
بیشتر مردم فکر میکنند که تنها روزه گرفتن واز اذان صبح تا اذان مغرب چیزی نخوردن برای رسیدن به تمام پاداش هایی که خداوند برای روزه دار وعده داده کفایت میکند.
امام باقر(علیه السلام)
«قَالَ لِبَعْضِ شِیعَتِهِ بَلِّغْ مَنْ لَقِیتَ مِنْ مَوَالِینَا عَنَّا السَّلَامَ وَ قُلْ لَهُمْ إِنِّی لَا أُغْنِی عَنْکُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئاً إِلَّا بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَادٍ فَاحْفَظُوا أَلْسِنَتَکُمْ وَ کُفُّوا أَیْدِیَکُمْ وَ عَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ وَ الصَّلَاةِ فَإِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ»(1)
امام باقر(علیه السلام) به یکی از شیعیان فرمودند:سلام ما را به دوستان ما برسان وبه آنها بگو که من از طرف خداوند سودی به حال شما ندارم وشما را بی نیاز نمیکنم مگر به ورع واجتهادشما(احتمالاً منظوردانستن احکام دینی به قدر کفایت باشد)پس مراقب دست وزبان خود باشید، وهمچنین بر شما باد صبر ونماز که خداوند با صابران است»
قال الصادق علیه السلام :
"ان کان الشیطان عدوّا فالغفلة لماذا؟(1)
حالا که فهمیدی شیطان دشمن تو است پس غفلت چرا؟
واقعاً بحث قابل تأملی است، ما نوع مومنین با این که میدانیم دشمنی به نام شیطان داریم که از هر مناسبتی برای منحرف کردن ما استفاده میکند ولی انگار نه انگار که دشمنی داریم، شیطانی است، دینی است، تقوایی است،
امام زمان(عجل الله تعالی فرجه):
«...فَلْیَعْمَلْ کُلُ امْرِئٍ مِنْکُمْ بِمَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ یَتَجَنَّبُ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهَتِنَا وَ سَخَطِنَا...»(1)
«شما باید در تمام امورتان آنگونه عمل کنید که موجب نزدیکی به محبت و دوستی ما میشود، واز کارهایی که ناخوشایند وموجب خشم وناراحتی ما میگردد، دوری کنید»
