همیشه میانه روی بهترین منش و روش در انجام امور زندگی است و آنچه باعث گرفتاری و رنج است افراط یا تفریط است . در مورد تامین هزینه های زندگی نیز همین قاعده جریان دارد ، اگر افراط کنیم اسراف می شود و اگر تفریط باشد، سایه ی سنگین بخل آرامش را می برد . امام کاظم علیه السلام فرموده اند : خرج کردن برای خانواده بین دو مرز قرار دارد : اسراف و بخل(1)
#همسرداری
کافی ج 4 ص 55
به دنیا از همه بدتر بخیل است
به نزدیک همه خوار و ذلیل است
نه خود خورد و نه کس را داد و اندوخت
چنین کس بدتر از اصحاب فیل است
بخیل کسی است که حاضر نیست در جایی که عقل، عرف و شرع تایید میکند که باید پول خرج کرد و باید امکانات و خدمات ارائه کرد، مسئولیت قبول کند و خدمات ارئه کند و با هر بهانهای شده با دروغ و فریب از این کار فرار میکند.
اینکه چرا انسان بخیل میشود شاید یکی از دلایلش ترس از فقر و از دست رفتن آنچه دارد است و یا شاید حسادت و یا شاید ترسیدن از اینکه دیگران از او جلو بزنند، باشد.
در هر صورت آنچه باعث بخل میشود بر محور رذائل اخلاقی و کمعقلی خواهد چرخید و نمیتواند دلیلی منطقی و عاقلانه داشته باشد، چرا که اگر بخل معلول علّتی عاقلانه باشد که دیگر بخل نیست و تدبّر و مصلحت خواهد بود.
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«الْحِرْصُ وَ الشَّرَهُ وَ الْبُخْلُ نَتِیجَةُ الْجَهْل»(1)
«حرص وطمع وبخل نتیجه جهل هستند»
1-حرص: آزمندشدن, ضد قناعت. توضیح ضد قناعت است و آن طلب بدست آوردن نعمت زیاد و آرزوی زوال نعمت غیر است و یا طلب شئ است بکوشش زیاده از حد.(2)
2-شره: طلب کردن مال بدون قناعت(طمع)(3)