متأسفانه بعضی از والدین هستند که تصورشان این است که اگر به فرزندمان احترام بگذاریم و به او روی خوش نشان بدهیم این کار باعث میشود آنها گستاخ ولوس بشوند و به مقام والدینشان احترام نگذراند ₍₁₎

فرزند ما آیینه برخورد و رفتار ماست.

چرا؟

چون کودک ما از وقتی چشم باز کرده وپا به دنیا گذاشته بیشترین لحظات عمرش را کنار پدر ومادرش سپری کرده وبدون شک از رفتار وبرخوردهای آنان الگو برداری خواهد کرد.

بعضی از والدین خیال میکنند که اگر آب ونان و پوشاک فرزندشان تأمین شود دیگر همه کار ووظیفه آنها در قبال فرزندشان انجام شده، ولی غافل از اینکه

 بدون شک این باور کردنی نیست که کسی ادعا کند

"پدر ومادری را میشناسد که فرزندان خود را دوست ندارند."

زیرادوست داشتن فرزند، امرى غریزى است‏.₍₁₎

در تکمیل بحث های گذشته که در مورد عدل ومساوات داشتیم باید به یک نکته بسیار مهم توجه کرد واز آن غافل نشد.

عدل ومساوات هیچ وقت بدین معنی نیست که ما بدون توجه به سن، جنسیت، موقعیت اجتماعی

شاید در خیلی از خانواده های چند فرزندی دیده باشید که فرزندان رابطه خوبی با هم ندارند وبیشتر اوقات مشغول جر وبحث هستند وهر کس هم که بخواهد آنها را از هم جدا کند ومشکل را حل کند شاید به طور موقت موفق به انجام این کار شود ولی بعد از مدتی باز "روز از نو روزی از نو"

یکی از دغدغه هایی که غالب والدین دارند این است که چگونه با فرزندان خود رفتار کنند تا بتوانند آنها را تحط کنترل وتربیت خود نگه دارند.

جواب این سؤال میتواند در قلم خیلی ساده

تصور کنید فرزندشما بزرگ شده است وصاحب زن وفرزند است.

از اوتوقع دارید که انصاف را رعایت کند ودر کارهای خانه یا بیرون شما را تنها نگذارد، ولی بر خلاف توقع شما او خیلی کم به شما سر میزند وبیشتر اوقاتش را صرف امور وکارهایی که خودش دوست دارد.

بدون شک اولین محیطی که کودک در آنجا تربیت میشود و نحوه برخورد با دیگران وحضور در اجتماع را یاد میگیرد خانواده است، وبدون شک اولین کسانی که الگوی کودک دراین امر قرار خواهند گرفت پدر ومادر است.

قال الامام الصادق(عَلَیْهِ السَّلامُ )

«اِعْدِلُوا بَیْنَ اَوْلادِکُمْ کَما تُحِبّونَ اَنْ یَعْدِلُوا بَیْنَکُمْ.»

«بین فرزندان خود به عدالت رفتار نمایید، همان طور که مایلید فرزندان شما بینتان به عدل و داد رفتار کنند»

حضرت در حدیث شریف یک مبنا و رکن تربیتی را برای ما مطرح میکنند

رسول اکرم(صلی الله علیه وآله)

«أَیُّمَا امْرَأَةٍ أَدْخَلَتْ عَلَى‏ زَوْجِهَا فِی‏ أَمْرِ النَّفَقَةِ وَ کَلَّفَتْهُ مَا لَا یُطِیقُ لَا یَقْبَلُ اللَّهُ مِنْهَا صَرْفاً وَ لَا عَدْلًا إِلَّا أَنْ تَتُوبَ وَ تَرْجِع‏»₍₁₎

«هر زنی که در امور زندگی، با شوهرش مدارا نکند وهزینه های سنگینی برهمسرش تحمیل کند، تا وقتی که از این راه باز نگشته وتوبه نکرده، خداوند هیچ فضل وببخشی وکارعبادی او را قبول نخواهد کرد»

ما درمجموعه چند مطلب سلسله مند که تکمیل کننده هم هستند و نوشته پیشرو اولین قسمت از این سلسله مباحث است  سعی بر آن داریم تا به طور تفصیلی بحثی پیرامون اهمیت وتأثیر عدل ومساوات در تربیت فرزندان داشته باشیم،

امیرالومنین علی _{(علیه السلام)}

«اطلبوا الحاجات‏ بعزة الأنفس فإن بید الله قضاءها»₍₁₎

نیازهایتان را با عزت نفس درخواست کنید، چرا که برآورده شدن آنها دست خداست.

روایت شریف بالا بوی توحید میدهد، بوی خدا میدهد، بوی جدا شدن از این عالم دنیای فانی، این دنیای پست،  که انسان برای زندگی کردن درآن  وبه دست آوردن یک لقمه نان باید به کس وناکس رو بیاندازد و سر خم کند ومدارا کند.

به شما بانوان گرامی توصیه میکنیم که از تعریف سایر خانم ها در نزد شوهرانتان پرهیز کنید_البته نه به این معنی که از سایر زنان بد گویی کنید_تنها از زیبایی ها وزینت های سایر زنان برای شوهرانتان تعریف نکنید
چرا که این کار میتواند آثار شوم و مخربی بر روی مردان بگذارد.
خیلی واضح است که شما با تعریف از زیبایی های زنان دیگر شوهرانتان را به دیدن آنها تحریک میکنید ودر بعضی موارد ممکن است پیامدهای غیر اخلاقی دیگری به دنبال داشته باشد.

بدون شک نحوه برخورد والدین با فرزندان خود تاثیر مستقیمی روی روحیه فرزندان دارد، مخصوصاً اسمی که والدین برای فرزند خود انتخاب میکنند، وبا آن اسم کودک خود را صدا میزنند، چرا که این اسم مرتباً در گوش کودک ما تکرار خواهد شد وبدون شک معنی این اسمی هم که برای کودک خود انتخاب کرده ایم روی روحیه وخلق وخوی فرزند ما تاثیر خواهد گذاشت.

در چند سال اخیر، مخصوصاً از وقتی که استفاده از شبکه های ماهوارهای در بین خانوادها به یک امر عادی تبدیل شده، اختلافات خانوادگی ومتاسفانه طلاق هم در بین نسلی که از بچگی پای این شبکه ها بودند به یک امر عادی و عاقلانه تبدیل شده.

انسان هر وقت غافل شد، هر وقت حواس پرت شد، هر وقت سرش را انداخت پایین وبدون اینکه فکر کند شروع کرد به زندگی کردن وجلو رفتن، کار دست خودش داد، وخود را در مشکلاتی و مصیبت هایی انداخت که محصولی جزء پشیمانی نداشت
مثلاً به عنوان نمونه میتوان از کسانی یاد کرد که قدر پول وسرمایه خود را نمیدانند، واین پول وسرمایه را در خریدها و موقعیت های مختلف با چشمانی بسته و به بیهودگی وبدون برنامه خرج میکنند،

متأسفانه فرهنگ  زشت وبیمار گونه تجمل گرایی افراطی (1)در جامعه  باعث شده که غالب خانوادها خودرا از شیرینی ولذت زندگی  بی بهره بگذارند و تمام فکر وخیال خودرا صرف پول درآوردن برای چشم وهم چشمی کنند.

ولی باید به دو نکته توجه کرد:

«وَلاَ تَقْتُلُواْ أَوْلادَکُمْ خَشْیَةَ إِمْلاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِیَّاکُم إنَّ قَتْلَهُمْ کَانَ خِطْءًا کَبِیرًا»(1)

«و فرزندان خود را از ترس فقر مکشید، ما آنان را و خود شما را روزى مى‏دهیم، و کشتن آنان خطایى بزرگ است»

آیه شریف به صراحت بیانگر بینش زشت و مشرکانه کسانی است که از ترس فقر، در درجه اول اقدام به فرزندار شدن نمیکنند ودر درجه دوم حالا که خداوند به آنها فرزندی عنایت کرده او را میکشند؛ چرا که خیال میکنند روزی دهنده فرزندانشان خودشان هستند واگر تعداد خانواده زیادتر بشود آنها دچار فقر خواهند شد، وابرویشان خواهد رفت.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ )صلی الله علیه واله):
« جَبْرَئِیلُ ع ....یُوصِینِی‏ بِالْجَارِ حَتَّی ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَیُوَرِّثُه..»‏(۱)
«جبرئیل(علیه السلام) آنقدر مرا درباره همسایه سفارش کرد که گمان بردم او هم از انسان ارث میبرد»
بدون شک علت ارث بردن اولاد وخویشاوندان از انسان رابطه ای است که بوسیله رحم یک مادر بین ما وآنها ایجاد شده واز یک خون و پوست هستیم(2)،

امام حسین(علیه السلام)
« أَیُّمَا اثْنَیْنِ‏ جَرَی‏ بَیْنَهُمَا کَلَامٌ فَطَلَبَ أَحَدُهُمَا رِضَی الْآخَرِ کَانَ سَابِقَهُ إِلَی الْجَنَّة»(1)
«هر یک از دو نفری که میان آنها نزاعی واقع شود ویکی از آن دو رضایت دیگری را بجویید،سبقت گیرنده، اهل بهشت خواهد بود»
نکته قابل ملاحظه ای که در این حدیث شریف میتوان به آن اشاره کرد را شاید در

شاید بشود گفت یکی از مشکلات روحی که آفتی است برای لذت بردن از حضوردر جمع های دوستانه و یامیهمانی های خانوادگی، بحث  تجمل گرایی است.
چرا میگوییم مشکلات؟

بعضاً زن وشوهرها تصور میکنند که برای خوب زندگی کردن وداشتن آرامش در زندگی نباید کار خاصی انجام داد وآرامش وموفقیت در زندگی همینطوری خودش می آید.
این تفکر اشتباهی است، چرا که زن وشوهر ومخصوصاً خانم خانه در مرحله اول مسئول ایجاد آرامش در فضای خانه هستند، پس باید وقت بگذارد وفکر کند تا بتواند روحیه مرد خانه وفرزندان خانه را بدست بیاورد ومتناسب با روحیه آنها برخورد مناسب داشته باشد.

رسول اکرم(صلی الله علیه وآله)
«الْجَنَّةُ تَحْتَ‏ أَقْدَامِ‏ الْأُمَّهَات‏»(۱)
بهشت زیر پای مادران است
این حدیث شریف از آن احادیثی است که انسان در نگاه اول خیال میکند بحث ساده ای دارد ولی بعد از کمی دقت متوجه میشود که شاید یکی از سخت ترین احادیث باشد، چرا که از یک طرف با بهشتی روبرو هستیم که دیده نمیشود وخداوند وعد ه آنرا به نیکوکاران در قیامت داده، واز یک طرف با توجه به روایات آنقدر وسعت دارد که به خیال انسان در نمی آید(۲)

نقل شده شخصی خدمت رسول اکرم(صلی الله علیه وآله)رسید وعرض کرد:
مادرم در سن پیری به سر میبرد ومن از او نگهداری میکنم واو را به پشت خود حمل میکنم، از حاصل درآمد خودم هزینه های او را تأمین میکنم، درست مثل یک طفل شیر خوار از او نگهداری میکنم، در بعضی موارد در انجام بعضی از کارهابه چهره او نگاه هم نمیکنم که مبادا خجالت بکشد

بدون شک آراسته بودن و پوشیدن لباس های مرتب وتمییز و چیدن خوب وزیبای دکور منزل واستفاده از وسایل با کیفیت ومناسب چه در پوشش و چه در وسایل منزل یکی از خواسته های طبیعی وحتی فطری انسان است وکسی نمیتواند منکر این واقعیت شود، حتی میتوانیم بگوییم استفاده وتهیه وسایل مورد نیاز زندگی از نوع خوب وبا کیفیت به طوری که جوابگوی نیازهای ما باشد یک بحث عقلی است و اصلاً نیازی به تذکر ندارد چون هر کس که بخواهد چیزی بخرد حتماً بهترین انتخاب را با توجه به نیازش وتوان مالی اش خواهد کرد.

بدون شک تمام سعی وتلاش ما در طی روز برای رسیدن به اهدافی است که بواسطه آن اهداف بتوانیم زندگی پر از سعادت وعافیت داشته باشیم، هم برای خودمان وهم برای نفر به نفر اعضاء خانواده خود.
شاید بگویید پول ما را به تمام این خواسته ها خواهد رساند، ولی اگر کمی منصفانه تر به واقعیت نگاه کنیم میبینیم که روابط اجتماعی ما ونحوه برخورد ما در محیط کار

پیامبراکرم(صلی الله علیه واله)
«الْمُؤْمِنُ یَأْکُلُ بِشَهْوَةِ أَهْلِهِ وَ الْمُنَافِقُ یَأْکُلُ أَهْلُهُ بِشَهْوَتِهِ»(۱)
«مومن با توجه به میل خانواده خود غذا میخورد ولی منافق، خانواده اش به میل او»
شاید وقتی برای بار اول نگاه انسان به این حدیث شریف بیافتد خیال کند که موضوع حدیث طبی است، ولی بعد از کمی تفکر خواهید فهمید پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) دراین حدیث به یک تفاوت بین مومن ومنافق اشاره کرده است که در این مطلب مختصر اشاره ای میکنم.

شاید دیده باشید که بعضی ها تا چند تا کتاب میخونند و یک چیز یاد میگیرند به هر کس میرسند ایراد میگیرند، وسعی میکنند آنچه که خوانده اند را به دیگران از این طریق منتقل کنند؛ البته ایرادی ندارد واین روحیه ای که دارند روحیه خیلی خوبی است ولی باید آن را کنترل کنند واز افراط وتفریط حفظ کنند تا دچار آفت نشوند، البته ما هم ممکن است در خیلی از موارد حواسمان نباشد ودچار این مشکل شویم؛

تقریباً هیچ کس نمیتواند ادعا کند که احترام دیگران در روحیه او تاثیری ندارد یا برعکس بی احترامی دیگران برایش مهم نیست ،احترام یکی از نیازهای روحی واساسی انسان است،انسان به طور فطری به احترام وتکریم دیگران نیازمند است.

خیلی وقت ها است که کاری را از روی عادت انجام میدهیم وبرایمان عادی شده در حالی که متوجه اثرات بد کار نیستیم ویا اصلاً توجه نمیکنیم که این کاری که برای ما عادی شده برای بقیه عادی نیست واطرافیان ما رو فقط چون مجبور هستند تحمل میکنند