امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)

«إِنَّ دِینَ اللَّهِ لَا یُعْرَفُ‏ بِالرِّجَالِ‏ بَلْ بِآیَةِ الْحَقِّ فَاعْرِفِ الْحَقَّ تَعْرِفْ أَهْلَه‏»₍₁₎

«دین خدا بوسیله مردم شناخته نمیشود بلکه بوسیله آیه حق شناخته میشود؛ حق رابشناس در نتیجه اهلش را هم خواهی شناخت»

ما درمجموعه چند مطلب سلسله مند که تکمیل کننده هم هستند و نوشته پیشرو اولین قسمت از این سلسله مباحث است  سعی بر آن داریم تا به طور تفصیلی بحثی پیرامون اهمیت وتأثیر عدل ومساوات در تربیت فرزندان داشته باشیم،

امام باقر(علیه السلام)

«بِئسَ العَبد عبد له طمعُ یقوده؛ وبئس العبد عبد له رغبة تذلّه»₍₁₎

«چه بد بنده ای است بنده ای که طمع او را میکشاند وچه بد بنده ای است بنده ای که میل ورغبت او را خوار میکند»

1-قود:کشیدن₍₂₎

متأسفانه تفکری انحرافی در بین بیشتر مردم رواج دارد به این مضمون  که «خداوند مهربان است و احتیاجی به اعمال ما ندارد» وهمین نوع  تفکرات  باعث میشود که ما در انجام خیلی از وظایف خود کوتاهی کنیم و دچار مریضیه سستی وبی خیالی شویم.

درست است خداوند مهربان است

امیرالومنین علی _{(علیه السلام)}

«اطلبوا الحاجات‏ بعزة الأنفس فإن بید الله قضاءها»₍₁₎

نیازهایتان را با عزت نفس درخواست کنید، چرا که برآورده شدن آنها دست خداست.

روایت شریف بالا بوی توحید میدهد، بوی خدا میدهد، بوی جدا شدن از این عالم دنیای فانی، این دنیای پست،  که انسان برای زندگی کردن درآن  وبه دست آوردن یک لقمه نان باید به کس وناکس رو بیاندازد و سر خم کند ومدارا کند.

امام هادی(علیه السلام)

«إن‏ الحرام‏ لا ینمی‏ و إن نمى لا یبارک له فیه و ما أنفقه لم یؤجر علیه و ما خلفه کان زاده إلى النار»(1)

مال حرام زیاد نمیشود، اگر هم زیاد شود برای انسان برکت ندارد؛ در برابر آنچه انفاق میکند به او پاداش نمیدهند؛ وآنچه از خود به جا گذاشته توشه او به سوی جهنم است.

بدون تعارف و کاملاً روشن است که دنیا طلبی وحرص انسان را به بدبختی میکشاند.(2)

به شما بانوان گرامی توصیه میکنیم که از تعریف سایر خانم ها در نزد شوهرانتان پرهیز کنید_البته نه به این معنی که از سایر زنان بد گویی کنید_تنها از زیبایی ها وزینت های سایر زنان برای شوهرانتان تعریف نکنید
چرا که این کار میتواند آثار شوم و مخربی بر روی مردان بگذارد.
خیلی واضح است که شما با تعریف از زیبایی های زنان دیگر شوهرانتان را به دیدن آنها تحریک میکنید ودر بعضی موارد ممکن است پیامدهای غیر اخلاقی دیگری به دنبال داشته باشد.

امام علی علیه(علیه السلام)

«مَنِ اقتَصَدَ فی الغِنى والفَقرِ فَقَدِ استَعَدَّ لِنَوائِبِ الدَّهرِ»(1)
هر که در توان‏گرى و تهیدستى میانه ‏رو باشد، براى [مقابله با]حوادث روزگار آماد شده است.

میانه روی، قناعت، اقتصای بودن، تدبر در امور، اینها همه ویژگی هایی هستند که بدون شک هر کس به موفقیت رسید خالی از این ویژگی ها نبود؛

شاید اگر اینگونه بگوییم بهتر باشد که هر کس به اندازه ای که این روحیات و ویژگی ها را داشت، به همان اندازه در زندگی موفق بود.

بدون شک یکی از نیازهای مهم واساسی برای موفقیت وبه نتیجه رساندن امور، آرامش ذهن است.

 چرا که طی مسیر موفقیت پر است از موانع ومشکلاتی که گذر از آنها ورسیدن به پیروزی جز با استقامت وپشتکار واز همه مهمتر بدون وجود ذهنی که راه حل های مشکلات و گره های مسیر را شناسایی کند وبرای کنار گذاشتن آنها برنامه ریزی کند، امکان پذیر نخواهد بود.

دیشب در مورد غیبت کردن فکر میکردم که واقعاً چه تفکری ویا چه انگیزه ای باعث میشود بعضی از مردم با اینکه میدانند غیبت گناه است باز مرتکب این گناه میشوند.

در مقاله ها ونوشته های مختلف علت های زیاد و قابل توجهی برای غیبت کردن نوشته بودند که به نظر بنده همه آنها درست بود،مثل

خیلی از افراد هم دوست دارند آدم معنوی باشند وهم دوست دارند در هر جمعی و هر مجلسی رفت وآمد داشته باشند ودر نظرخودشان آدم اجتماعی باشند.
اینکه انسان دوست داشته باشد روابط اجتماعی خوبی داشته باشد اصلاً چیز بدی نیست

«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْواجِکُمْ وَ أَوْلادِکُمْ عَدُوًّا لَکُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَ إِنْ تَعْفُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیم»(1)

«ای کسانی که ایمان آوردید! بعضی از همسران و فرزندان شما دشمن شمایند از آنان بر حذر باشید و اگر عفو کنید و از خطاهایشان بگذرید و بدیهایشان را ندیده بگیرید کاری خدایی کرده‏ اید چون خدای تعالی هم غفور و رحیم است»(2)

بدون شک نحوه برخورد والدین با فرزندان خود تاثیر مستقیمی روی روحیه فرزندان دارد، مخصوصاً اسمی که والدین برای فرزند خود انتخاب میکنند، وبا آن اسم کودک خود را صدا میزنند، چرا که این اسم مرتباً در گوش کودک ما تکرار خواهد شد وبدون شک معنی این اسمی هم که برای کودک خود انتخاب کرده ایم روی روحیه وخلق وخوی فرزند ما تاثیر خواهد گذاشت.

در چند سال اخیر، مخصوصاً از وقتی که استفاده از شبکه های ماهوارهای در بین خانوادها به یک امر عادی تبدیل شده، اختلافات خانوادگی ومتاسفانه طلاق هم در بین نسلی که از بچگی پای این شبکه ها بودند به یک امر عادی و عاقلانه تبدیل شده.

انسان هر وقت غافل شد، هر وقت حواس پرت شد، هر وقت سرش را انداخت پایین وبدون اینکه فکر کند شروع کرد به زندگی کردن وجلو رفتن، کار دست خودش داد، وخود را در مشکلاتی و مصیبت هایی انداخت که محصولی جزء پشیمانی نداشت
مثلاً به عنوان نمونه میتوان از کسانی یاد کرد که قدر پول وسرمایه خود را نمیدانند، واین پول وسرمایه را در خریدها و موقعیت های مختلف با چشمانی بسته و به بیهودگی وبدون برنامه خرج میکنند،

متأسفانه فرهنگ  زشت وبیمار گونه تجمل گرایی افراطی (1)در جامعه  باعث شده که غالب خانوادها خودرا از شیرینی ولذت زندگی  بی بهره بگذارند و تمام فکر وخیال خودرا صرف پول درآوردن برای چشم وهم چشمی کنند.

ولی باید به دو نکته توجه کرد:

«وَلاَ تَقْتُلُواْ أَوْلادَکُمْ خَشْیَةَ إِمْلاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِیَّاکُم إنَّ قَتْلَهُمْ کَانَ خِطْءًا کَبِیرًا»(1)

«و فرزندان خود را از ترس فقر مکشید، ما آنان را و خود شما را روزى مى‏دهیم، و کشتن آنان خطایى بزرگ است»

آیه شریف به صراحت بیانگر بینش زشت و مشرکانه کسانی است که از ترس فقر، در درجه اول اقدام به فرزندار شدن نمیکنند ودر درجه دوم حالا که خداوند به آنها فرزندی عنایت کرده او را میکشند؛ چرا که خیال میکنند روزی دهنده فرزندانشان خودشان هستند واگر تعداد خانواده زیادتر بشود آنها دچار فقر خواهند شد، وابرویشان خواهد رفت.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ )صلی الله علیه واله):
« جَبْرَئِیلُ ع ....یُوصِینِی‏ بِالْجَارِ حَتَّی ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَیُوَرِّثُه..»‏(۱)
«جبرئیل(علیه السلام) آنقدر مرا درباره همسایه سفارش کرد که گمان بردم او هم از انسان ارث میبرد»
بدون شک علت ارث بردن اولاد وخویشاوندان از انسان رابطه ای است که بوسیله رحم یک مادر بین ما وآنها ایجاد شده واز یک خون و پوست هستیم(2)،

امام حسین(علیه السلام)
« أَیُّمَا اثْنَیْنِ‏ جَرَی‏ بَیْنَهُمَا کَلَامٌ فَطَلَبَ أَحَدُهُمَا رِضَی الْآخَرِ کَانَ سَابِقَهُ إِلَی الْجَنَّة»(1)
«هر یک از دو نفری که میان آنها نزاعی واقع شود ویکی از آن دو رضایت دیگری را بجویید،سبقت گیرنده، اهل بهشت خواهد بود»
نکته قابل ملاحظه ای که در این حدیث شریف میتوان به آن اشاره کرد را شاید در

شاید بشود گفت یکی از مشکلات روحی که آفتی است برای لذت بردن از حضوردر جمع های دوستانه و یامیهمانی های خانوادگی، بحث  تجمل گرایی است.
چرا میگوییم مشکلات؟

ماه رمضان و روزه داری از مهمترین ایام عبادت ومعنویت مکتب تشیع محسوب میشودواز طرفی روزه گرفتن نیزاز مهمترین اعمال عبادی در بین سایر اقسام عبادت محسوب میشود.
بیشتر مردم فکر میکنند که تنها روزه گرفتن واز اذان صبح تا اذان مغرب چیزی نخوردن برای رسیدن به تمام پاداش هایی که خداوند برای روزه دار وعده داده کفایت میکند.

بعضاً زن وشوهرها تصور میکنند که برای خوب زندگی کردن وداشتن آرامش در زندگی نباید کار خاصی انجام داد وآرامش وموفقیت در زندگی همینطوری خودش می آید.
این تفکر اشتباهی است، چرا که زن وشوهر ومخصوصاً خانم خانه در مرحله اول مسئول ایجاد آرامش در فضای خانه هستند، پس باید وقت بگذارد وفکر کند تا بتواند روحیه مرد خانه وفرزندان خانه را بدست بیاورد ومتناسب با روحیه آنها برخورد مناسب داشته باشد.

رسول اکرم(صلی الله علیه وآله)
«الْجَنَّةُ تَحْتَ‏ أَقْدَامِ‏ الْأُمَّهَات‏»(۱)
بهشت زیر پای مادران است
این حدیث شریف از آن احادیثی است که انسان در نگاه اول خیال میکند بحث ساده ای دارد ولی بعد از کمی دقت متوجه میشود که شاید یکی از سخت ترین احادیث باشد، چرا که از یک طرف با بهشتی روبرو هستیم که دیده نمیشود وخداوند وعد ه آنرا به نیکوکاران در قیامت داده، واز یک طرف با توجه به روایات آنقدر وسعت دارد که به خیال انسان در نمی آید(۲)

نقل شده شخصی خدمت رسول اکرم(صلی الله علیه وآله)رسید وعرض کرد:
مادرم در سن پیری به سر میبرد ومن از او نگهداری میکنم واو را به پشت خود حمل میکنم، از حاصل درآمد خودم هزینه های او را تأمین میکنم، درست مثل یک طفل شیر خوار از او نگهداری میکنم، در بعضی موارد در انجام بعضی از کارهابه چهره او نگاه هم نمیکنم که مبادا خجالت بکشد

بدون شک آراسته بودن و پوشیدن لباس های مرتب وتمییز و چیدن خوب وزیبای دکور منزل واستفاده از وسایل با کیفیت ومناسب چه در پوشش و چه در وسایل منزل یکی از خواسته های طبیعی وحتی فطری انسان است وکسی نمیتواند منکر این واقعیت شود، حتی میتوانیم بگوییم استفاده وتهیه وسایل مورد نیاز زندگی از نوع خوب وبا کیفیت به طوری که جوابگوی نیازهای ما باشد یک بحث عقلی است و اصلاً نیازی به تذکر ندارد چون هر کس که بخواهد چیزی بخرد حتماً بهترین انتخاب را با توجه به نیازش وتوان مالی اش خواهد کرد.

بدون شک تمام سعی وتلاش ما در طی روز برای رسیدن به اهدافی است که بواسطه آن اهداف بتوانیم زندگی پر از سعادت وعافیت داشته باشیم، هم برای خودمان وهم برای نفر به نفر اعضاء خانواده خود.
شاید بگویید پول ما را به تمام این خواسته ها خواهد رساند، ولی اگر کمی منصفانه تر به واقعیت نگاه کنیم میبینیم که روابط اجتماعی ما ونحوه برخورد ما در محیط کار

پیامبراکرم(صلی الله علیه واله)
«الْمُؤْمِنُ یَأْکُلُ بِشَهْوَةِ أَهْلِهِ وَ الْمُنَافِقُ یَأْکُلُ أَهْلُهُ بِشَهْوَتِهِ»(۱)
«مومن با توجه به میل خانواده خود غذا میخورد ولی منافق، خانواده اش به میل او»
شاید وقتی برای بار اول نگاه انسان به این حدیث شریف بیافتد خیال کند که موضوع حدیث طبی است، ولی بعد از کمی تفکر خواهید فهمید پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) دراین حدیث به یک تفاوت بین مومن ومنافق اشاره کرده است که در این مطلب مختصر اشاره ای میکنم.

قال الصادق علیه السلام :
"ان‏ کان‏ الشیطان‏ عدوّا فالغفلة لماذا؟(1)
حالا که فهمیدی شیطان دشمن تو است پس غفلت چرا؟
واقعاً بحث قابل تأملی است، ما نوع مومنین با این که میدانیم دشمنی به نام شیطان داریم که از هر مناسبتی برای منحرف کردن ما استفاده میکند ولی انگار نه انگار که دشمنی داریم، شیطانی است، دینی است، تقوایی است،

در روایات بسیاری از عنایت های زیادی که اهل بیت عصمت وطهارت (علیهم السلام) به دوستداران و محبین خود دارند میخوانیم، این عنایت ها بعضاً آنقدر چشمگیر هستند که اگر کسی بدون مقدمه ای از علوم ال محمد (صلوات الله علیهم اجمعین) آنها را مطالعه کند، شاید اولین چیزی که به ذهنش برسد این باشد که (هر گناهی هم که بکنم، به خاطر محبتم به اهل بیت مرا به بهشت خواهند برد).

شاید دیده باشید که بعضی ها تا چند تا کتاب میخونند و یک چیز یاد میگیرند به هر کس میرسند ایراد میگیرند، وسعی میکنند آنچه که خوانده اند را به دیگران از این طریق منتقل کنند؛ البته ایرادی ندارد واین روحیه ای که دارند روحیه خیلی خوبی است ولی باید آن را کنترل کنند واز افراط وتفریط حفظ کنند تا دچار آفت نشوند، البته ما هم ممکن است در خیلی از موارد حواسمان نباشد ودچار این مشکل شویم؛

«وَ یَسْئَلُونَکَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی وَ ما أُوتیتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاَّ قَلیلاً»(1)
 «تو را از حقیقت روح پرسش می‏کنند، جواب ده که روح از سنخ امر پروردگار من است (و بدون واسطه جسمانیات بلکه به امر الهی به بدنها تعلق می‏گیرد) و آنچه از علم به شما روزی شده بسیار اندک است»(2)

یکی از اساسی ترین و مهمترین چیزهایی که بشر و تمام انسانها فطرتاً به دنبال آن میگردند «آرامش» است، تمام کارهایی که ما در طی روز وعمر خود انجام میدهیم یک هدف بیشتر ندارد وآن رسیدن به آرامش است، حتی در مباحث دینداری هم اگر شما بگویید که هدف توحید است، جواب خواهید شنید که توحید هم بالاترین مصداق ونمونه رسیدن به آرامش است، آرامش چیزی است که تمام حکمت ها واهداف بعثت تمام انبیاء(سلام الله علیهم) واز طرفی فلسفه زندگی وتمام تلاش های انسان در طول عمرش را میتوان در آن خلاصه کرد.

إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعین(1)
«تنها تو را می‏پرستیم و تنها از تو یاری وکمک می‏طلبیم»
چرا باید تنها خدا را بپرستیم وتنها از اویاری بطلبیم؟
اگر دقت کنید ما در طول زندگی خودمان فقط به فکر بالا رفتن و پیشرفت کردن در امور هستیم چه معنوی وچه مادی.

تقریباً هیچ کس نمیتواند ادعا کند که احترام دیگران در روحیه او تاثیری ندارد یا برعکس بی احترامی دیگران برایش مهم نیست ،احترام یکی از نیازهای روحی واساسی انسان است،انسان به طور فطری به احترام وتکریم دیگران نیازمند است.

آیا تا بحال به این نکته در معنای آیه 3 سوره مبارکه حمد فکر کرده اید؟
«مالِکِ یَوْمِ الدِّین»
که چرا گفته شده «سلطنت دارد یا مالکیت دارد پروردگار در روز قیامت»؟
در حالی که سلطنت و مالکیت حقیقی پروردگار تنها در قیامت مطرح نیست بلکه در تمام خلقت ، از جمله همین دنیایی که ما الان داریم زندگی میکنیم نیز مطرح است

خیلی وقت ها است که کاری را از روی عادت انجام میدهیم وبرایمان عادی شده در حالی که متوجه اثرات بد کار نیستیم ویا اصلاً توجه نمیکنیم که این کاری که برای ما عادی شده برای بقیه عادی نیست واطرافیان ما رو فقط چون مجبور هستند تحمل میکنند

حتماً تا به حال کتابهایی مطالعه کرده اید
آیا تا الان به این فکر کرده بودید که ما با خواندن هر کتابی ویا هر مطلبی در واقع وارد فضای ذهنی نویسنده آن مطلب میشویم در این مواقع چند حالت پیش می آید

قطار به طرف مقصدی که قبلا تعیین شده بود در حرکت بود. مأمورین کنترل بلیط قطار درب کوپه‌های قطار را به آهستگی می‌زدند و مطالبه بلیط می‌نمودند. در این هنگام در راهرو قطار به شخصی برخورد کردند که سر و وضع ژولیده‌ای داشت.