امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«عَلَیْکَ بِالْآخِرَةِ تَأْتِکَ الدُّنْیَا صَاغِرَةً»(1)
«بر تو باد مراقبت از آخرتت چرا که در این صورت دنیا ذلیلانه پیش تو خواهد آمد»
خاصیت دنیا و دنیا طلبی این است که اگر بخواهی بدستش بیاوری چاره ای نداری که کمرت را در مقابل هر کسی که پستی،
امام صادق(علیه السلام)
«یَعِیشُ النَّاسُ بِإِحْسَانِهِمْ أَکْثَرَ مِمَّا یَعِیشُونَ بِأَعْمَارِهِمْ وَ یَمُوتُونَ بِذُنُوبِهِمْ أَکْثَرَ مِمَّا یَمُوتُونَ بِآجَالِهِمْ»(1)
«مدت زندگی مردم بیشتر با احسان و نیکوکاریشان تعیین میشود تا با عمر مقدر شده آنها؛ ومرگ آنها بر اثر گناهانشان نیز بیش تر است از مرگ آنها به دلیل رسیدن اجلشان است»
امیرالمومنین علی(علیه السلام)
«عَامِلْ سَائِرَ النَّاسِ بِالْإِنْصَافِ وَ عَامِلِ الْمُؤْمِنِینَ بِالْإِیثَار»(1)
«کار(معاشرت، تجارت) کن با مردم بر اساس انصاف و با مؤمنین (علاوه بر انصاف) با ایثار (نیز) کار(معاشرت،تجارت) کن»
پروردگار متعال انسان را موجودی اجتماعی خلق کرده که بدون داشتن روابط اجتماعی نمیتواند به راحتی زندگی کند و نیازهای مادی ومعنوی خود را بدست بیاورد.
امام صادق(علیه السلام)
«مَنْ طَلَبَ رَضِیَ النَّاسِ بِسَخَطِ اللَّهِ وَکَلَهُ اللَّهُ إِلَی النَّاسِ»(1)
هر کس خوشنودی مردم را بطلبد هر چند به قیمت خشم خداوند، خداوند او را به مردم وامیگذارد.
اگر بخواهیم بدون مقدمه وارد بحث شویم و شرحی کوتاهی برای این حدیث شریف بنویسیم باید انگشت اشاره خود را مستقیماً به سوی کسانی دراز کنیم
امام صادق(علیه السلام)
«قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَی الصَّادِقِ ع فَقَالَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ- أَخْبِرْنِی عَنْ مَکَارِمِ الْأَخْلَاقِ فَقَالَ الْعَفْوُ عَمَّنْ ظَلَمَکَ وَ صِلَةُ مَنْ قَطَعَکَ وَ إِعْطَاءُ مَنْ حَرَمَکَ وَ قَوْلُ الْحَقِّ وَ لَوْ عَلَی نَفْسِک»
«از امام صادق(علیه السلام) درباره مکارم اخلاق سؤال شدفرمودند:گذشت از کسی که به تو ظلم کرده، ارتباط با کسی که با تو بریده، عطا به آنکه تو را محروم ساخته، وگفتن حق هر چند به ضرر تو باشد»
امام علی(ع)
«ذا صُنِعَ إلَیکَ مَعروفٌ فَاذکُرْ، إذا صَنَعتَ مَعروفا فَانْسَهُ»(1)
«هر گاه به تو خوبی شد، آن را یاد آوری کن و هر گاه تو خوبی کردی، آن را از یاد ببر»
در بین کلمات این حدیث شریف ودر لا به لای سخنان امیرالمومنین علی(علیه السلام) میتوان یکی از نسخه های درمان مریضی غرور وتکبّر را پیدا کرد.
امام صادق(علیه السلام)
«قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَی الصَّادِقِ ع فَقَالَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ- أَخْبِرْنِی عَنْ مَکَارِمِ الْأَخْلَاقِ فَقَالَ الْعَفْوُ عَمَّنْ ظَلَمَکَ وَ صِلَةُ مَنْ قَطَعَکَ وَ إِعْطَاءُ مَنْ حَرَمَکَ وَ قَوْلُ الْحَقِّ وَ لَوْ عَلَی نَفْسِک»(1)
«از امام صادق(علیه السلام) درباره مکارم اخلاق سؤال شد، فرمودند:گذشت از کسی که به تو ظلم کرده، ارتباط با کسی که با تو بریده، عطا به آنکه تو را محروم ساخته، وگفتن حق هر چند به ضرر تو باشد»
رسول اکرم(صلی الله علیه وآله)
«جَعَلَ اللَّهُ سُبْحانَهُ مَکارِمَ الْاخْلاقِ صِلَةً بَیْنَهُ وَبَیْنَ عِبادِهِ فَحَسْبُ احَدِکُمْ انْ یَتَمَسّکَ بِخُلُقٍ مُتَّصِلٍ بِاللَّه»(1)
«خداوند سبحان فضائل اخلاقی را وسیله ارتباط میان خودش و بندگانش قرار داده، همین بس که هر یک از شما دست به اخلاقی بزند که او را به خدا مربوط سازد»
امیرالمومنین علی(علیه السلام)
«لَوْ کُنَّا لانرجُو جَنَّةً وَلانَخْشی نارَاً وَلاثَواباً وَلاعِقاباً لَکانَ یَنْبَغی لَنا انْ نُطالِبَ بِمَکارِمِ اْلَاخْلاقِ فَانَّها مِمَّا تَدُلُّ عَلی سَبِیلِ النَّجاحِ»(1)
«اگر ما امید و ایمانی به بهشت و ترس و وحشتی از دوزخ، و انتظار ثواب و عقابی نمیداشتیم، شایسته بود به سراغ فضائل اخلاقی برویم، چرا که آنها راهنمای نجات و پیروزی و موفّقیّت هستند»
امیرالمومنین علی(علیه السلام)
«لَوْ کُنَّا لانرْجُو جَنَّةً وَلانَخْشی نارَاً وَلاثَواباً وَلاعِقاباً لَکانَ یَنْبَغی لَنا انْ نُطالِبَ بِمَکارِمِ اْلَاخْلاقِ فَانَّها مِمَّا تَدُلُّ عَلی سَبِیلِ النَّجاحِ»(1)
«اگر ما امید و ایمانی به بهشت و ترس و وحشتی از دوزخ، و انتظار ثواب و عقابی نمیداشتیم، شایسته بود به سراغ فضائل اخلاقی برویم، چرا که آنها راهنمای نجات و پیروزی و موفّقیّت هستند»
رسول اکرم(صلی الله علیه واله)
«انَّما بُعِثْتُ لِاتَمِّمَ مَکارِمَ الْاخْلاقِ»(1)
«من تنها برای تکمیل فضائل اخلاقی مبعوث شده ام»
فقط کافیست با دید منصفانه وبه دور از تعصب و لجاحت یک نگاهی به دستورات و سفارشاتی که در شرع مقدس اسلام در ابعاد مختلف زندگی فردی، خانوادگی، اجتماعی، سیاسی و...
دهقانی در مزرعه‌اش یک مرغدانی بزرگ داشت. چند روز بود که تعدادی از مرغ‌های او می‌مردند. نمی‌دانست چه باید بکند، برای همین از همسایه‌اش مشورت خواست.
همسایه پرسید: «چه غذایی به مرغ‌ها می‌دهی؟»
آرامش عنایتی الهی است که خدای متعال با شرایط خاص آن را بر قلب انسانها نازل می کند ، یکی از راه های تحصیل آرامش روان با حیاء بودن است ، حیاء موجب عفیف شدن انسان می شود ، امیر المؤمنین علی علیه السلام فرمود:
امروز ودر این چند روز شاهد تحولاتی بزرگ و روح نواز در طبیعت هستیم، شاهد آن هستیم که زمستان با تمام سردی ها وبا تمام خواب آلودگیش آرام آرام رخت بر بست وجای خود را به بهار با تمام شادابی، اعتدال، وطراوتش داد.
هر کسی در دنیا سرمایه ای دارد که نسبت به آن اهتمام و توجه دارد و با پرورش آن سعی میکند ؛ آینده خود را بسازد و به هدف های مورد نظرش برسد . بعضی سرمایه مالی دارند و برخی علم ، سرمایه آنهاست ولی در این میان ، برخی نیز
امام صادق(علیه السلام)
خداوند متعال به داوود(علیه السلام)وحی فرمود که: در زمان آسایشت به یاد من باش، تا من هنگام گرفتاری ات دعای تورا اجابت کنم.(1)
امام صادق(علیه السلام)
«مَنْ خَافَ اللَّهَ أَخَافَ اللَّهُ مِنْهُ کُلَّ شَیْءٍ وَ مَنْ لَمْ یَخَفِ اللَّهَ أَخَافَهُ اللَّهُ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ»(1)
«هرکس از خدا بترسد، خداوند همه چیز را از او بترساند؛ وهر کس از خدا نترسد، خداوند او را ازهمه چیز بترساند»
رسول اکرم(صلی‌اللّه‌علیه‌وآله)
«من استوی یوماه فهو مغبون»(1)
«اگر کسی دو روزش یکسان باشد، گرفتار غبن و زیان است.»
معنای"روز"در حدیث
احتمال دارد در حدیث شریف منظور از "روز" روزی
از خصوصیات یک رابطه دوستانه، حسن نیّت وحس صمیمیتی است که بین دو طرف دوستی وجود دارد؛ اصلاً نه تنها بین دو طرف، بلکه در بین هر جمع دوستانه تنها چیزی که باعث جمع شدن آنها کنار هم میشود همان صمیمیت و حسن نیّتی است که نسبت به هم دیگر دارند.
در کنار
امام علی(علیه السلام)
«البَخیلُ خازِنٌ لِوَرَثتِهِ»(1)
«بخیل، خزانه دار وارثان خویش است»
"بخل" یکی از رذائل اخلاقی و یکی صفات عجیب انسانی است که صاحب آن در واقع میخواهد ازفقر
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«افْعَلُوا الْخَیْرَوَلَاتُحَقِّرُوا مِنْهُ شَیْئاً فَإِنَّ صَغِیرَهُ کَبِیرٌ وَ قَلِیلَهُ کَثِی»(1)
«کارخیررا انجام دهید وچیزی از آن را دست کم نگیرید زیرا کوچک آن بزرگ است وکم آن بسیاراست.»
به صورت کلی ملاک تشخیص
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«کثرة الامانی من فساد العقل»(1)
«زیادی آرزوها ازتباهی عقل است»
هر انسانی که عقل سالمی دارد، برای زندگی کردن هدفی دارد وبرای رسیدن به هدفش حتماً باید مقدمات و شرایطی را آماده کند.
مثلاً کسی که میخواهد
امیرالمؤمنین علی(عایه السلام)
«انّ عمرک عدد انفاسک وعلیها رقیب تحصیها»(1)
«عمر تو بشماره نفسهای تست و بر آنها نگهبانی است که آنرا میشمارد»
بدون تعارف و بدون مبالغه اگه بخواهیم حدیث شریف رو بررسی کنیم
«لایترک النّاس شیئا من أمر دینهم لاستصلاح دنیاهم إلّا فتح اللَّه علیهم ماهوأضرّمنه»(1)
«مردم هیچ چیز از امور دین خود را برای اصلاح کار دنیا وا ننهند جز این که خداوند آنها را بوضع زیانبارتری دچار میسازد»
دوباره یک حدیث ودوباره یک قانون ودوباره یک نکته
«لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَی الْمُؤْمِنینَ إِذْ بَعَثَ فیهِمْ رَسُولًا مِنْ انْفُسِهِمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ ایاتِهِ وَ یُزَکّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَالْحِکْمَةَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفی ضَلالٍ مُبین»(1)
«خداوند بر مؤمنان منّت نهاد (نعمتی بزرگ بخشید) هنگامی که درمیان آنان پیامبری از خودشان برانگیخت که آیات او را بر آنها بخواند
اهمیّت وضرورت روابط اجتماعی وتعامل سازنده با مردم، مخصوصاً در بین اجتماعات مؤمنین آنقدر زیاد است وآنقدر در روایات مورد تاکید قرار گرفته که شاید در نگاه اول، انسانهایی مثل من تصّور کنند که این حدّ از توصیه وتشویق
امیرالمؤمنین علی (علیه السلام)
«لیس الحکیم من لم یدار من لا یجد بُدّاً مدارته»(1)
«آنکه مدارا نکند با کسی که چاره ای جز مدارای با او نیست حکیم نیست»
از متن حدیث شریف چند نکته اساسی
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«تَصْفِیَةُ الْعَمَلِ أَشَدُّ مِنَ الْعَمَلِ وَ تَخْلِیصُ النِّیَّةِ مِنَ الْفَسَادِ أَشَدُّ عَلَی الْعَامِلِینَ مِنْ طُولِ الْجِهَاد»(1)
«خالص کردن عمل(درنیّت)سختر از خود عمل است وخالص کردن نیّت سختتر از مجاهده مجاهدان در طول جهاد است»
ما به صورت ذهنی به یک سری از عقاید، اعتقاد داریم و شاید جان خود
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«الْحِرْصُ وَ الشَّرَهُ وَ الْبُخْلُ نَتِیجَةُ الْجَهْل»(1)
«حرص وطمع وبخل نتیجه جهل هستند»
1-حرص: آزمندشدن, ضد قناعت. توضیح ضد قناعت است و آن طلب بدست آوردن نعمت زیاد و آرزوی زوال نعمت غیر است و یا طلب شئ است بکوشش زیاده از حد.(2)
2-شره: طلب کردن مال بدون قناعت(طمع)(3)
رسول اکرم(صلی الله علیه واله)
«إِنْ مَلَأْتُمْ بُطُونَکُمْ مِنَ الْحَلَالِ تُوشِکُونَ أَنْ تَمْلَئُوهَا مِنَ الْحَرَام»
«اگر شکم هایتان را انباشته از حلال کنید بعید نیست که انرا از حرام هم پر کنید»
کسب روزی حلال وپاکیزه توفیق خیلی بزرگ
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
«إِنَ الْحَقَ ثَقِیلٌ مَرِیءٌ وَ إِنَّ الْبَاطِلَ خَفِیفٌ وَبِیءٌ»(1)
«حق سنگین است امّا گوارا، باطل آسان است امّا کشنده»
شاید دیده باشید که خیلی ها هستند که قبل از اینکه صاحب مقام ومسؤلیتی بشوند، تو ذهن خودشون اینطوری فکر میکنن که اگر من مرد ثروتمندی بودم یا رئیس ویا مدیر جایی بودم حتماً از قدرت و نفوذ خودم استفاده میکردم وکار مردم رو انجام میدادم ونمیذاشتم حتی
انسانها با تفکراتشان زندگی میکنند ونوع بینش و تفکرات آنها است که تعیین میکند در جامعه ودر روابط اجتماعی ودر برخورد با رویدادهای مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... چکونه برخورد کنند
الإمام الصّادق(ع)
«لا تدع طلب الرّزق من الحلال، فإنّه عون لک على دینک، و اعقل راحلتک و توکّل»(1)
«طلب روزى حلال را فرو مگذار، که روزى حلال تو را در دیندارى کمک مىکند»
طبق برداشتی که از آیات وروایات وسخنان بزرگان میشود،
«انَّ اللَّهَ جَعَلَ قُلُوْبَ عِبادِهِ عَلَى حُبِّ مَنْ أَحْسَنَ الَیْها، وَ بُغْضِ مَنْ أَساءَ الَیْهَا»(1)
«خداوند دلها را در تسخیر محبت کسى قرار داده که به او نیکى کند، و بر بغض کسى قرار داده است که به او بدى کند»
با هر دین ومذهبی هم که باشی، با هر مرام و فرهنگی هم که باشی؛
تمثیل
خدا زمانی که بنده ای را دوست بدارد او رادر دریای شداید غوطه ور می سازد؛ یعنی همچون مربی شنا که شاگرد تازه کار خود را وارد آب می کند تا تلاش کند
یکی از نگرانی های والدین هنگامی است که فرزندشان وارد هفت سالگی شده وحالا وقت مدرسه رفتنش است.
به این نکته توجه داشته باشید که ورود به مدرسه
والدینی که زیاد از تنها ماندن ویا تنها رفتن کودکشان به صورت غیر منطقی میترسند وزیاد نگران میشوند، در واقع با این کار "ناخودآگاه این ترس را به فرزندشان هم منتقل میکنند"(1)
طولانی شدن
یکی از مواردی که والدین در تربیت فرزندشان باید مراعات کنند این است که هر سنّی اقتضای خاص خودش را دارد و تربیت به این معنی نیست که ما در همان سنّ به مقابله
بعضی از والدین مخصوصاً مادرها به خاطر احساس محبّتی که به فرزندشان دارند زیاد به او کار نمیدهند وزیاد از اوبرای انجام کارها کمک نمیگیرند، و میگویند که "شاید اذیت بشود،
